Καλλιεργώντας την αισιοδοξία στα παιδιά μας χτίζουμε ένα πιο υγιές μέλλον!

Η σημερινή κοινωνική πραγματικότητα περιγράφεται από πολλούς ως μια πολύ δύσκολη κατάσταση όπου τα όνειρα των ανθρώπων, κυρίως των νέων, γκρεμίζονται προτού γίνουν πραγματικότητα, το άγχος κυριαρχεί και η κατάθλιψη παραμονεύει. Η απαισιοδοξία τους κατακλύζει και τείνει να υπονομεύει την ψυχική τους υγεία. Αυτές τις ημέρες, ημέρες εξετάσεων για πολλούς νέους ανθρώπους, τα παιδιά μας έχουν περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να σκέφτονται αισιόδοξα.

Φαίνεται επομένως αναγκαίο να μάθουν να στέκονται όρθια, να αγωνίζονται, και κυρίως, να ελπίζουν και να διεκδικούν.

Πώς όμως μαθαίνουμε τα παιδιά να σκέφτονται αισιόδοξα; Από μικρή ηλικία μπορούν να μάθουν αυτήν την δεξιότητα από τους γονείς τους, παρατηρώντας ασυνείδητα τους τρόπους με τους οποίους χειρίζονται τις στρεσογόνες καταστάσεις της καθημερινότητάς τους. Μέσα από παραδείγματα ανάκαμψης, επιμονής και θετικής αντιμετώπισης των δυσκολιών αντιλαμβάνονται την έννοια της αισιοδοξίας.

Μερικές τεχνικές ενίσχυσης της αισιοδοξίας…

Βοηθάμε το παιδί να βιώσει την επιτυχία. Από μικρή ηλικία αναθέτουμε στο παιδί υπευθυνότητες τις οποίες, αν φέρει σε πέρας, το ανταμείβουμε. Oι αμοιβές μπορεί να είναι είτε ηθικές είτε υλικές. Έτσι, θα τονωθεί η αυτοπεποίθησή του και θα χαρεί για το γεγονός ότι τα κατάφερε.

Αναγνωρίζουμε τις επιτυχίες του. Βοηθάμε το παιδί να καταλάβει τους συντελεστές της επιτυχίας του και τα δυνατά του σημεία. Παράλληλα, το κατευθύνουμε να εντοπίσει και κάποιες πιθανές αδυναμίες με στόχο να τις βελτιώσει. Παραδείγματος χάριν το επαινούμε λέγοντας «Μπράβο που τα κατάφερες στο διαγώνισμα των Μαθηματικών! Μελέτησες με σύστημα και υπομονή».

Δεν το επικρίνουμε βάζοντας ταμπέλες. Θα προσπαθήσουμε να διορθώσουμε την προβληματική ή και ανάρμοστη συμπεριφορά του αλλά δεν χρησιμοποιούμε χαρακτηρισμούς που αφορούν την προσωπικότητά του - ποτέ! Πληγώνεται ανεπανόρθωτα. Τα παιδιά θέλουν να αισθάνονται ότι είναι αντάξια των προσδοκιών μας. Λεκτικοί προπηλακισμοί όπως «εσύ δεν θα αλλάξεις ποτέ. Μια ζωή τεμπέλης θα είσαι» μπορεί να το ακολουθούν όλη του τη ζωή. Η αρνητική επίδραση πολλαπλασιάζεται όταν αυτό γίνεται ενώπιον συνομηλίκων του.

Δεν το επαινούμε συνέχεια και χωρίς λόγο. Όταν λέμε συνέχεια σε ένα παιδί πόσο τέλειο είναι χωρίς μέτρο, αντί να βιώσει την πραγματική επιτυχία στα δύσκολα, το ενθαρρύνουμε να πιστέψει κάτι που δεν είναι αλήθεια, δημιουργώντας έναν άνθρωπο αλαζόνα και υπερόπτη που δεν αναγνωρίζει τις δυνατότητές του.

Του δείχνουμε τρόπους επίλυσης προβλημάτων. Όταν το παιδί αγχώνεται προσπαθώντας να επιλύσει ένα πρόβλημα τότε του ζητάμε να σκεφτεί εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισής του. Για όλα τα πράγματα υπάρχουν λύσεις. Δεν λύνουμε όμως εμείς το πρόβλημα!

Χρησιμοποιούμε τα δικά μας θετικά βιώματα. Είναι βέβαιο ότι το παιδί θα δυσκολευτεί σε πολλές φάσεις της ζωής του. Του εξηγούμε πως αντιμετωπίσαμε εμείς παρόμοιες δυσκολίες και τα καταφέραμε. Εάν έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε εμείς απαισιόδοξα πρέπει να αλλάξουμε εμείς πρώτα. Ποιος θα του εμπνεύσει το αίσθημα της αισιοδοξίας, ποιος θα του μάθει να μην το βάζει κάτω;

Δεν κακολογούμε τον εαυτό μας μπροστά στο παιδί μας. Για παράδειγμα δεν λέμε «Είμαι άχρηστος!». Σίγουρα δεν επιθυμούμε το παιδί μας να αντιγράψει αυτήν την ηττοπαθή συνήθεια!

Εστιάζουμε στην θετική πλευρά. Αποφεύγουμε να τονίζουμε την αβεβαιότητα και επικεντρωνόμαστε στην ελπίδα. Για κάθε κατάσταση υπάρχει τόσο η καλή όσο και η κακή πλευρά. Εάν π.χ. το παιδί δεν μπορεί να βγει έξω για διάφορους λόγους, δείτε την θετική πλευρά του θέματος. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν μέσα στο σπίτι με την οικογένεια ή με καλεσμένους φίλους. Ακόμα κι ένα σπασμένο χέρι – όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται- μπορεί να γίνει πηγή διασκέδασης όταν οι φίλοι του υπογράφουν ή κάνουν αστείες αφιερώσεις πάνω στον γύψο!

Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά του αλλά ταυτόχρονα να το βοηθάμε να προχωρήσει. Ενθαρρύνετέ το να επικεντρωθεί συνειδητά στις επιτυχίες του και στο γεγονός ότι μελλοντικά θα τα πάει καλύτερα. Αναγνωρίζουμε την προσπάθειά του. Έτσι μαθαίνει να προσπαθεί μετά την αποτυχία, να δέχεται τις προκλήσεις δίνοντας λιγότερη έμφαση στο αποτέλεσμα και μεγαλύτερη στην διάθεσή του να αναλάβει το ρίσκο.

Συνοψίζοντας, έχουμε χρέος να ενισχύσουμε την έμφυτη τάση των παιδιών να βλέπουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων και να τηρούν αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή. Άλλωστε, η αρνητική πλευρά των γεγονότων είναι μόνο η μία πλευρά της ιστορίας. Πάντοτε υπάρχουν εναλλακτικές ερμηνείες και λύσεις που απελευθερώνουν το μυαλό μας από τον αρνητισμό, και αυτό είναι που πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά!