Άνθρωποι από το παρελθόν

Σε μια μικρή οδό τής Πάτρας, στην οδό Ηλέκτρας 12, βρίσκεται το «Πολύμορφο», το πολιτιστικό κέντρο των εργαζομένων τού ΟΤΕ. Το «Πολύμορφο» έχει να παρουσιάσει πλούσια δραστηριότητα σε διάφορους τομείς, χορού, φωτογραφίας, εκδρομών, θεάτρου, ομιλιών, κ.ά.

Σε αυτόν το χώρο την Παρασκευή, 27-2, έλαβε χώρα μια ενδιαφέρουσα ομιλία, με θέμα το Μουσείο των Πατρών και τα εκθέματά του. Η εκπαιδευτικός, κ. Σημαντήρη Σεβαστή, ταξίδεψε τους ακροατές χιλιάδες χρόνια πίσω και, με τη βοήθεια τού σχετικού οπτικού υλικού, είδαμε μια όψη από τους ανθρώπους του παρελθόντος των Πατρών.

Πήγαμε, λοιπόν, στην εποχή των προϊστορικών Μυκηναίων. Στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο τους. Είδαμε τι έχτιζαν, ακούσαμε με τι καταπιάνονταν, ξεναγηθήκαμε στα νεκροταφεία τους. Αντίστοιχα, ήρθαμε σ’ επαφή με τους «ιστορικούς» κατοίκους των Πατρών, τους «κλασικούς», τους «ελληνιστικούς» και τους Ρωμαίους. Με οδηγό τα εκθέματα τού Μουσείου, μάθαμε, ή φρεσκάραμε τις γνώσεις μας, για το μυκηναϊκό νεκροταφείο στη Βούντενη, για το ρωμαϊκό ωδείο, τη ρωμαϊκή γέφυρα, τα διάσπαρτα ρωμαϊκά λουτρά τής πόλης και τής ευρύτερης περιοχής. Ακούσαμε για το λιμάνι και για τους δρόμους, στη θέση των οποίων βρίσκονται και οι σημερινοί, στους ίδιους που κινούμαστε όλοι σήμερα. Μίλησε για την κουλτούρα και τις συνήθειες εκείνων που ζούσαν στις ίδιες γειτονιές μ’ εμάς.  Ακούσαμε και για το Κάστρο, για το ρωμαϊκό υδραγωγείο, το Νυμφαίο, για εκείνα τα αρχαία που έχουν καταχωθεί, διότι έπρεπε να χτιστούν πολυκατοικίες.

Η κ. Σημαντήρη, συνταξιούχος σήμερα, δίδασκε στο Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο Πατρών, το νυν 13^ο Ενιαίο Λύκειο. Οι μαθητές της είχαν την τύχη να διδαχθούν από εκείνη «Ιστορία τέχνης», ένα μάθημα που, σ’ ένα λύκειο επιφορτισμένο μόνο με τις πανελλήνιες εξετάσεις, φάνταζε τότε πολυτέλεια. Σε μια εποχή που η πρόσβαση στις πληροφορίες ήταν περιορισμένη, μιας και το διαδίκτυο δεν υπήρχε ούτε σαν ιδέα στο σχολείο, εκείνη φρόντιζε να δίνει ερεθίσματα  για να γνωρίσουν οι μαθητές τον τόπο τους, την πόλη τους, όπως έκανε και στην ομιλία για το Μουσείο. «Να περπατάτε με το κεφάλι ψηλά, για να παρατηρείτε τα πάντα γύρω σας» έλεγε. Με μια ομάδα μαθητών άρχισε να οργανώνει τη βιβλιοθήκη τού σχολείου. Εκτός σχολικού ωραρίου, μεριμνούσε για την ομαδικότητα, συνόδευε τους μαθητές σε θέατρα, σε περιπάτους στην πόλη, ξεναγούσε σε σημεία που, ακόμα και σήμερα, όλοι περνάμε, αλλά δε γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτά.

Με την ίδια σπουδή ξενάγησε στο «Πολύμορφο» και τους ακροατές της στη μυκηναϊκή, στην κλασική, στην ελληνιστική και στη ρωμαϊκή Πάτρα. Πιθανόν, κάποιος εκ των ακροατών να γύρισε στα σχολικά του χρόνια, ακούγοντάς την, και να ζωντάνεψε μπροστά του το μάθημα τής «Ιστορίας Τέχνης». Να ήταν, ίσως, για κάποιον ο δικός του άνθρωπος από το παρελθόν, που εμμένει στην αισθητική, στη μετάδοση γνώσεων, σε σημεία αναφοράς, που λίγοι δίνουν σημασία σήμερα. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με την τέχνη καθίστανται «αειθαλείς». Ενδεχομένως έχει να κάνει με τη διαχρονικότητα τής τέχνης. Με τί άλλο..

Επειδή ένα «άγραφο τυπικό» θέλει να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στους ανθρώπους ετεροχρονισμένα, όταν αυτοί έχουν φύγει από την ζωή, με εγκωμιαστικούς λόγους και ατελείωτες ομιλίες, δε θα ήταν άστοχο να το κάνουμε και δημοσίως, που και που, όταν τους βλέπουμε, όταν τους ακούμε, κάθε φορά που δίνεται η ευκαιρία να τους συναντήσουμε. Ένα «ευχαριστώ» επιστρέφει σ’ εκείνους όλα όσα προσέφεραν. Και κάπως έτσι από άτομα ξαναγινόμαστε άνθρωποι..