Ο Τραμπ σφυροκόπησε την ΕΕ στο εμπόριο - Απέναντι στην Κίνα, το παιχνίδι δασμών δυσκολεύει

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δεν πρόκειται να «ισοπεδώσει» την Κίνα στο εμπόριο όπως έκανε με την Ευρώπη.

 Δύο ημέρες μετά τη συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του Λευκού Οίκου -που ορισμένοι ηγέτες της Ευρώπης θεωρούν ως υποχώρηση- οι διαπραγματευτές του Τραμπ αποχώρησαν από τις συνομιλίες με την ομάδα του Σι Τζινπίνγκ στη Σουηδία χωρίς καμία ουσιαστική πρόοδο.

 Παρά την «καταιγίδα» ανακοινώσεων εμπορικών συμφωνιών που πανηγύρισε η κυβέρνηση Τραμπ, ΗΠΑ και Κίνα αναμένεται να συνεχίσουν τις συνομιλίες. Όμως, η απουσία σημαντικής προόδου υπενθύμισε με ωμό τρόπο τη δύναμη της Κίνας, το διακύβευμα που βλέπει στην αντίσταση απέναντι στον Τραμπ και πόσο ελλιπής θα παραμείνει η αναμόρφωση του παγκόσμιου εμπορίου χωρίς συμφωνία με το Πεκίνο.

 Αντί για άλλη μια νίκη, οι διαπραγματευτές του Τραμπ την Τετάρτη θα του παρουσιάσουν μια πρόταση για παράταση της παύσης των δασμών, οι οποίοι διαφορετικά θα τεθούν σε ισχύ στις 12 Αυγούστου. Ο Τραμπ έχει να επιλέξει: είτε δίνει περισσότερο χρόνο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις -κάτι που εξυπηρετεί το Πεκίνο- είτε αναζωπυρώνει έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο μεταξύ υπερδυνάμεων.

 Ουσιαστικά, δεν είναι καν επιλογή, σύμφωνα με ανάλυση του CNN.

 «Θα του παρουσιάσουμε απλώς τα δεδομένα, και αυτός θα αποφασίσει», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής στη Στοκχόλμη, μαζί με τον Εκπρόσωπο Εμπορίου Τζέιμσον Γκριρ.

 Κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο Τραμπ έχει βρει ρυθμό στο εμπόριο.

 Δικαιολογημένα μπορεί να πανηγυρίζει πολιτικές νίκες με σειρά συμφωνιών με την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες -όλες ευνοϊκές για τις ΗΠΑ, με μονομερείς δασμούς.

 Το στοίχημα του Τραμπ ότι τα υπόλοιπα κράτη δεν έχουν άλλη επιλογή από το να «πληρώσουν για πρόσβαση στην πανίσχυρη αμερικανική αγορά», όπως λέει, αποδίδει. Οι συμφωνίες του άνοιξαν επίσης κάποιες κλειστές αγορές για τους Αμερικανούς κατασκευαστές.

 Ο Τραμπ θεωρεί διαχρονικά τους Ευρωπαίους ως ωφελούμενους από την αμερικανική ισχύ. Τήρησε την υπόσχεσή του να αναδιαμορφώσει ριζικά τις διατλαντικές σχέσεις, επιβάλλοντας δασμούς 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές και εξαναγκάζοντας τα μέλη του ΝΑΤΟ να δεσμευτούν για αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες έως το 2035. Η εκτίμησή του ότι οι σύμμαχοι εξαρτώνται τόσο από την αμερικανική ασφάλεια ώστε να υποχωρήσουν στο εμπόριο, αποδείχθηκε σωστή.

 Παραβλέπει επίσης τη συνήθη οικονομική λογική των ειδικών και έχει «τσακίσει» το παγκόσμιο σύστημα ελεύθερου εμπορίου επιβάλλοντας τους υψηλότερους δασμούς από τη δεκαετία του 1930.

 Μέχρι στιγμής, η παγκόσμια οικονομική καταστροφή που προέβλεπαν οι επικριτές του δεν έχει υλοποιηθεί.

 Αλλά βρισκόμαστε μόνο στο ημίχρονο. Οι επιπτώσεις αυτής της ριζικής πολιτικής -όπως αυξήσεις τιμών για Αμερικανούς καταναλωτές- δεν έχουν φανεί ακόμη πλήρως. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι ίσως χρειαστούν έως και οκτώ μήνες. Άλλες συνέπειες επίσης θα εμφανιστούν με καθυστέρηση.

 Αυτό δεν εμποδίζει την αμερικανική κυβέρνηση από το να θριαμβολογεί.

 «Κανείς δεν έχει κάνει τον κόσμο να κινηθεί τόσο γρήγορα όσο ο Τραμπ. Έχει ταρακουνήσει τον πλανήτη με τρόπο που κανείς δεν φανταζόταν», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ.

Ο Σι έχει δυνατά χαρτιά απέναντι στον Τραμπ
 Η Κίνα, ωστόσο, ορθώνεται ως εμπόδιο στον θρίαμβο του Τραμπ. Και ίσως ο Τραμπ τελικά να βρήκε τον αντίπαλό του στο πρόσωπο του Σι.

 Η αντίσταση της Κίνας βασίζεται σε οικονομικά, εθνικά και πολιτικά θεμέλια που θεωρούνται υπαρξιακά για το Κομμουνιστικό Κόμμα.

 Κανένας Κινέζος ηγέτης -πόσο μάλλον ο Σι, που έχτισε την εξουσία του πάνω στον εθνικισμό- δεν μπορεί να «λυγίσει» από έναν Αμερικανό πρόεδρο σε εμπορικές διαπραγματεύσεις. Η συγκεντρωτική πολιτική δομή της Κίνας, σε αντίθεση με την συχνά διχασμένη ΕΕ των 27, της προσφέρει σταθερότητα.

 Επιπλέον, έχει και ισχυρά «όπλα»: κυριαρχεί στην παραγωγή σπάνιων γαιών, απαραίτητων για smartphones, όπλα ακριβείας, δορυφόρους και κινητήρες αεροπλάνων.

 Όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε εμπορικό πόλεμο, η Κίνα μπλόκαρε τις εξαγωγές αυτών. Αν και έκτοτε άνοιξε ξανά την αγορά, οι ΗΠΑ παραπονιούνται για καθυστερήσεις στις εγκρίσεις. Αυτό το «χαρτί» του Σι δεν περνά απαρατήρητο.

 Η σημερινή Κίνα κατανοεί πλέον πλήρως την αμερικανική πολιτική σκηνή. Και πιθανότατα έχει ήδη συμπεράνει πως, αν αντισταθεί, ο Τραμπ θα υποχωρήσει.

 Το να αμφισβητήσει κανείς την αποφασιστικότητα της Κίνας τώρα, είναι ένα τεράστιο ρίσκο.

 Ο Μπρους Στόουκς, ερευνητής στο German Marshall Fund, σημειώνει ότι η πιθανή επίσκεψη του Τραμπ στο Πεκίνο αργότερα μέσα στο έτος παίζει καθοριστικό ρόλο: «Δεν είναι μόνο θέμα οικονομίας. Θέλει να δείξει πυγμή απέναντι στην Κίνα -αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Αλλά θέλει ακόμα περισσότερο να έχει μια “μονομαχία σώμα με σώμα” για τα μάτια της κοινής γνώμης και πιστεύει ότι είναι ο “μάστερ του deal”».

 Ο Μπέσεντ δήλωσε στο CNBC ότι στη Στοκχόλμη έγινε εντατική προετοιμασία: 75 Κινέζοι αξιωματούχοι έναντι 15 Αμερικανών. Η ομάδα τελικά μειώθηκε για τις πιο λεπτομερείς συνομιλίες μεταξύ Μπέσεντ, Γκριρ και του Κινέζου Αντιπροέδρου Χε Λιφένγκ.

 Ο Μπέσεντ τόνισε ότι υπήρξε «σημαντική πρόοδος» για το περίπλοκο σύστημα ελέγχου των εξαγωγών σπάνιων γαιών. Ο Χε δήλωσε πως οι συνομιλίες ήταν εποικοδομητικές και πως οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν παράταση 90 ημερών στην παύση των δασμών.

 Όμως ο Μπέσεντ προειδοποίησε πως η Κίνα ανακοίνωσε πρόωρα την πρόθεσή της, χωρίς πρώτα να εγκριθεί από τον Τραμπ. Όπως πάντα, ο πρόεδρος έχει τον τελικό λόγο.

Η νίκη του Τραμπ στο εμπόριο είναι επιφανειακή
 Η αντοχή της Κίνας στα τεχνάσματα του Τραμπ δεν είναι ο μόνος λόγος που η κυβερνητική αυτοπεποίθηση των ΗΠΑ θεωρείται πρόωρη.

 Οι συμφωνίες που ανακοινώθηκαν είναι επιφανειακές και δεν λύνουν βασικές διαφορές. Ο Τραμπ μπορεί να απαντήσει με νέους δασμούς εάν υπάρξει καθυστέρηση. Και οι εσωτερικές εντάσεις στην Ευρώπη απειλούν ακόμα και την πρόσφατη συμφωνία της Σκωτίας.

 Η πολιτική, επιχειρηματική και προσωπική ζωή του Τραμπ χαρακτηρίζεται από την αναβολή κρίσεων. Αυτή τη στιγμή πανηγυρίζει, αλλά το μέλλον είναι αβέβαιο.

 Η αύξηση τιμών στις ΗΠΑ θα φανεί με καθυστέρηση, επηρεάζοντας προμήθειες και αλυσίδες εφοδιασμού. Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ δεν μειώνει τα επιτόκια παρά την πίεση Τραμπ, ακριβώς επειδή το τοπίο είναι ρευστό.

 Οι δασμοί δεν αποκλείεται να μην οδηγήσουν σε ύφεση. Ίσως οι επιχειρήσεις προσαρμοστούν, μεταφέροντας μερικό κόστος στους καταναλωτές. Όμως, δεν είναι αρκετά αποτρεπτικοί ώστε να αναγκάσουν τις εταιρείες να μεταφέρουν γραμμές παραγωγής στις ΗΠΑ -που είναι άλλωστε και ο υποτιθέμενος σκοπός της πολιτικής Τραμπ.

 Και άλλα προβλήματα παραμονεύουν: ο Καναδάς, σε αντίθεση με την ΕΕ, δεν δείχνει καμία διάθεση για συμβιβασμό. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ στηρίχθηκε σε αντι-αμερικανικό αίσθημα. Μια ξαφνική αύξηση του πληθωρισμού, ίσως λόγω του νέου διοικητή της Fed, θα μπορούσε επίσης να διαβρώσει το εύθραυστο έδαφος των εμπορικών επιτυχιών του Τραμπ.

 Και όλα αυτά εξηγούν γιατί μια πραγματική συμφωνία με την Κίνα είναι τόσο κρίσιμη.

 Και το Πεκίνο το ξέρει -οπότε είναι απίθανο να υποχωρήσει.