Γιώργος Λάνθιμος: Από το "πουτ δε κοτ νταουν", τη Βανδή και το Ρουβά στα Όσκαρ και τα ρεκόρ του "the favorite"

Η Ολίβια Κόλμαν διεκδικεί το όσκαρ Καλύτερης ηθοποιού, και οι Έμμα Στόουν και Ρέιτσελ Βάις για τον Β’ Γυναικείο Ρόλο.

Ο Γιώργος Λάνθιμος, που ξεκίνησε από την τηλεόραση και τη σκηνοθεσία βιντεοκλίπ, κατάφερε να αλλάξει σελίδα στον ελληνικό κινηματογράφο και διεκδίκησε θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι της Εβδομης Τέχνης.

Από το 1995 έχει σκηνοθετήσει ταινίες, θεατρικά έργα, βιντεοκλίπ και τηλεοπτικές διαφημίσεις, ενώ ήταν μέλος της δημιουργικής ομάδας που σχεδίασε την έναρξη και τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.

Γιος του μπασκετμπολίστα της ομάδας του Παγκρατίου και παίκτη της Εθνικής Ελλάδος Αντώνη Λάνθιμου, ο σκηνοθέτης μεγάλωσε στην Αθήνα σε ένα μικρομεσαίο περιβάλλον και πήγε σχολείο στου Μωραΐτη, γιατί ο πατέρας του ήταν καθηγητής και δεν χρειαζόταν να πληρώνει τις σπουδές του γιου του. Οι γονείς του χώρισαν στα 9 του χρόνια και μεγάλωσε με τη μητέρα του, μέχρι τα 19 όταν εκείνη έφυγε απρόσμενα από τη ζωή.

Από μικρός έδειξε πως βαδίζει στα χνάρια του πατέρα του καθώς αγωνίστηκε κι εκείνος με τη φανέλα του Παγκρατίου, μέχρι που αποφάσισε πως ο χώρος αυτός δεν ήταν αυτό που ήθελε. Σαν παιδί ο Γιώργος Λάνθιμος ήταν σοβαρός και μετρημένος, είχε ένα κολλητό τον Αριστείδη, με τον οποίον συζητούσαν για Τέχνη. Τελικά, και οι δυο τους ασχολήθηκαν με αυτή. Ο Λάνθιμος έγινε σκηνοθέτης και ο Αριστείδης ασχολήθηκε με τη μουσική.

Σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου, ενώ ένα από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα ήταν στους «Δέκα Μικρούς Μήτσους» ως βοηθός σκηνοθέτη.

Μαζί με την τηλεόραση έρχεται και ο κόσμος της διαφήμισης. Τα διαφημιστικά του σποτ αγαπήθηκαν από ο κοινό. Ποιος δεν θυμάται το επικό ««Πουτ δε κοτ ντάουν σλόουλι».

Πίσω στη δεκαετία του ‘90, το όνομά του βρίσκεται κάτω από βιντεοκλίπ, τα οποία ξεχωρίζουν λόγω της αισθητικής του. «Στην πίσω τσέπη του blue jean» της Κατερίνας Κυρμιζή, «Δέκα εντολές» της Δέσποινας Βανδή, «Αντεξα», «Θέλεις ή δεν θέλεις» και «Δεν έχει σίδερα η καρδιά σου» του Σάκη Ρουβά είναι ορισμένες από τις δημιουργίες του.

Ηταν το 2001, όταν συνεργάστηκε με τον Λάκη Λαζόπουλο, ξανά, στην κωμωδία ο «Καλύτερος μου φίλος». Τέσσερα χρόνια αργότερα με μικρό μπάτζετ, γυρνά την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, την «Κινέττα», η οποία εμπεριέχει όλα αυτά που αποκαλύπτουν την σκηνοθετική του ταυτότητα.

Το 2009, έρχεται ο «Κυνόδοντας» και το όνομα του Γιώργου Λάνθιμου αρχίζει να φτάνει στα αυτιά του παγκόσμιου κοινού. Είναι η ταινία που τον καθιερώνει σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών, όπου κέρδισε το πρώτο βραβείο του παράλληλου διαγωνιστικού τμήματος «Ενα Κάποιο Βλέμμα» και το Βραβείο Νεότητας. Παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής, τον Ιταλό σκηνοθέτη Πάολο Σορεντίνο, ο Γιώργος Λάνθιμος και ο παραγωγός του Γιώργος Τσούργιαννης, δήλωναν μετά την απονομή: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι και συγκινημένοι. Η πορεία της ταινίας ξεκίνησε αθόρυβα και κορυφώθηκε το βράδυ του Σαββάτου με το βραβείο. Ήταν ανέλπιστο για εμάς, παρ’ όλο που μετά την προβολή της ταινίας η αποδοχή και οι κριτικές υπήρξαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές».

Η ταινία κέρδισε πέντε βραβεία απονομή της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το 2010 και συγκεκριμένα στις κατηγορίες: Καλύτερη Ταινία, Βραβείο Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Β’ Ανδρικού Ρόλου (Χρήστος Πασσαλής), Μοντάζ, ενώ αποτέλεσε και την ελληνική πρόταση για τα επερχόμενα Οσκαρ.

Η υποψηφιότητα για τα Οσκαρ ήταν η απόλυτη αναγνώριση του ταλέντου και της δουλειά του. Ο «Κυνόδοντας» κέρδισε μία υποψηφιότητα για το Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας του 2011, χωρίς ωστόσο, να κατακτά το χρυσό αγαλματίδιο.

Δύο χρόνια μετά την τεράστια επιτυχία του «Κυνόδοντα» έρχονται οι «Αλπεις», που κέρδισαν το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 68ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας.

Ο Λάνθιμος άκρως δημιουργικός συνεχίζει ακάθεκτος και επιστρέφει με μία αντισυμβατική ιστορία αγάπης που κέρδισε το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής στο 68ο Φεστιβάλ Καννών. Ο «Αστακός» αποτελεί το αγγλόφωνο ντεμπούτο του σκηνοθέτη στο οποίο και πρωταγωνιστούν σταρ του Χόλιγουντ, όπως Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις και Ολίβια Κόλμαν.

Δύο χρόνια μετά τον «Αστακό», ο Γιώργος Λάνθιμος σκηνοθετεί τον ψυχολογικό θρίλερ «Θάνατο του Ιερού Ελαφιού» με πρωταγωνιστές τους Νικόλ Κίντμαν, Κόλιν Φάρελ, που τιμήθηκε με το Βραβείο Σεναρίου, εξ ημισείας με το «You Were Never Really Here» της Lynne Ramsay,στο 70ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Το The Favourite έκανε πρεμιέρα στις 30 Αυγούστου του 2018 στο 75ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας και αποθεώθηκε.

Η ταινία, που κατέκτησε δύο βραβεία: το Κύπελλο Βόλπι καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για την Ολίβια Κόλμαν και το Μεγάλο Βραβείο των Κριτικών, υμνήθηκε από τον διεθνή Τύπο. Το περιοδικό Variety μίλησε «για ένα ένα τέλεια κομμένο διαμάντι – μια εξαιρετικά εκτελεσμένη, ψυχαναγκαστική είσοδος στο είδος του άγριου μπαρόκ δράματος. Ο Λάνθιμος, ποτέ δεν θα είναι ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, αλλά δεν χρειάζεται να είναι. Είναι ένας στιλίστας της ελαφρότητας του Κιούμπρικ, υπερβολικά επιδέξιος για αυτό ξέρει πώς να κάνει μια εκρηκτική ιστορία».

Ο κριτικός κινηματογράφου του Guardian, Πίτερ Μπράντσο, από την άλλη, αναφέρεται τόσο στο ταλέντο του σκηνοθέτη, όσο και της Ολίβια Κόλμαν. «Ο Έλληνας auteur προσθέτει στο παιχνιδιάρικα άσεμνο σενάριο των Ντέιβις και ΜακΝάμαρα τον σουρεαλισμό για τον οποίο είναι γνωστός, μαζί με κάτι ακόμα πιο αιχμηρό. Στην πραγματικότητα, σε αυτή η ταινία ο Λάνθιμος ίσως διορθώνει την τάση του προς τον arthouse λήθαργο. Στην αρχή παραδέχομαι ότι νόμισα πως αυτό το στιλιζάρισμα θα ήταν ανυπόφορο και είχα την άκυρη σκέψη ότι αυτό το σενάριο θα λειτουργούσε εξίσου καλά με έναν παραδοσιακό σκηνοθέτη παραδοσιακού στυλ. Όμως όχι. […] Οι προκλήσεις του Λάνθιμου ενεργοποιούν το σενάριο».

Οι 12 υποψηφιότητες στα BAFTA δεν προκάλεσαν καμία έκπληξη, με την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου να έχει τις περισσότερες υποψηφιότητες, αφήνοντας πίσω ταινίες όπως το Bohemian Rhapsody, το First Man, το Roma και το A Star Is Born που ακολουθούν με εφτά υποψηφιότητες η καθεμία.

*πηγή στοιχείων