Η ΝASA θα ανακοινώσει απόψε την ύπαρξη ζωής στον Άρη; Ο Πατρινός Αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση

Όπως αναφέρει λοιπόν ο αστροφυσικός:

Ο πρώτος είναι ο Paul Mahaffy, διευθυντής του Τμήματος της Εξερεύνησης του Ηλιακού Συστήματος στο Κέντρο Ερευνών NASA Goddard Space Flight Center και ο κύριος ερευνητής των πειραμάτων ανάλυσης δειγμάτων που κάνει το CURIOSITY. Στη συνέχεια έχουμε την ειδική ερευνήτρια Jen Eigenbrode, βιοχημικό και γεωλόγο με ειδίκευση στην οργανική βιογεωχημεία του ηλιακού συστήματος και την αστροβιολογία. Σε παλαιότερη συνέντευξή της είχε πει ότι η δουλειά της είναι να εντοπίζει οργανικά μόρια σε πετρώματα, πάγους και ιζήματα, και να προσπαθεί να διαπιστώνει από πού προήλθαν και τι συνέβη σ’ αυτά στο πέρασμα του χρόνου. Ο τρίτος της παρέας είναι ο Chris Webster, κύριος ερευνητής του Εργαστηρίου JPL ειδικευμένος στην φασματοσκοπία λέιζερ, την φωτοχημεία και την μοριακή δομή. Τέλος θα είναι και ο Ashwin Vasavada, ειδικός ερευνητής του JPL με κύριο ερευνητικό ενδιαφέρον την επιφάνεια και την κλιματολογική ιστορία του Άρη. Με βάση αυτά τα πρόσωπα μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι η ανακοίνωση αφορά ίσως κάποια αστροβιολογική ανακάλυψη.

Θα μπορούσε άραγε η συνέντευξη τύπου της Πέμπτης να είναι κάτι το πραγματικά εντυπωσιακό ή απλώς μία ακόμη επανάληψη της συνέντευξης που έδωσαν οι επιστήμονες της NASA στις 6 Αυγούστου 1996 για την περίφημη πέτρα της Ανταρκτικής; Να υπενθυμίσουμε εδώ ένα μέρος από ένα εκτενές σχετικό άρθρο που είχα γράψει το 1998 στο ΓΑΙΟΡΑΜΑ με τίτλο «Ιχνηλατώντας τη Ζωή στον Άρη».

Η ΜΙΚΡΗ ΠΕΤΡΑ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗΣ

Πριν από 16 εκατομμύρια χρόνια ένας τεράστιος αστεροειδής συγκρούστηκε με ορμή πάνω στην επιφάνεια του Άρη. Η έκρηξη που συνόδευσε την σύγκρουση ήταν τόσο ισχυρή ώστε εκτόξευσε με δύναμη στο διάστημα αρκετά μικρά και μεγάλα κομμάτια του αρειανού εδάφους. Ένα από τα κομμάτια αυτά (ατόφιο τμήμα του κόκκινου πλανήτη από τον καιρό της γέννησής του πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια) που δεν ήταν μεγαλύτερο από μία μπάλα και το βάρος του δεν υπερέβαινε τα δύο περίπου κιλά, εκτοξεύτηκε μαζί με τα άλλα κομμάτια στο διάστημα. Όλα αυτά τα χρόνια η πέτρα από τον Άρη ταξίδευε μαζί με εκατομμύρια άλλα μετεωροειδή στο διάστημα ανάμεσα στους πλανήτες.

Η τύχη και οι βαρυτικές δυνάμεις που επιδρούσαν επάνω της έφερε την μικρή πέτρα στη γειτονιά της Γης. Η γήινη βαρύτητα αποδείχτηκε τελικά μια αρκετά δυνατή πρόσκληση και ύστερα από χρόνια η πέτρα ξεκίνησε για ένα νέο ταξίδι με προορισμό την επιφάνεια του γαλαζοπράσινου πλανήτη μας. Ο ερχομός της χαιρετίστηκε με μια λαμπερή φωτιά που έβγαζε η θερμότητα την οποία προκαλούσε η συμπίεση και η τριβή της με την γήινη ατμόσφαιρα. Κι όμως καθώς έπεφτε προς την Ανταρκτική, με ταχύτητα δεκάδων χιλιάδων χιλιομέτρων την ώρα, κανένα ανθρώπινο μάτι δεν αναρωτήθηκε για το τι μπορεί να ήταν το φανταχτερό εκείνο πυροτέχνημα. Οι άνθρωποι τότε χρησιμοποιούσαν ακόμη τα εργαλεία της λίθινης εποχής και μετακινούνταν σε νομαδικές ομάδες από μέρος σε μέρος. Όλα όσα έβλεπαν να πέφτουν από τον ουρανό, είτε ήσαν κεραυνοί είτε μετέωρα, τα θεωρούσαν σταλμένα από πανίσχυρους και μνησίκακους θεούς.

Περίπου 13.000 χρόνια αργότερα, στις 17 Δεκεμβρίου 1984, μια ομάδα επιστημόνων της ΝΑSA έψαχνε για μετεωρίτες στους παγετώνες της Ανταρκτικής. Την ημέρα εκείνη η μικρή πέτρα από τον Άρη είχε χάσει το κάλυμμα του πάγου που την κάλυπτε όλα αυτά τα χρόνια κι έτσι μπόρεσε να την πάρει το μάτι της Ρομπέρτας Σκορ, ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, που την πρόσθεσε στα άλλα ευρήματα τους. Κι έτσι η μικρή πέτρα από τον Άρη ξεκίνησε ένα τελευταίο ταξίδι για νάρθει να καταλήξει στα εργαστήρια του Διαστημικού Κέντρου Τζόνσον στο Χιούστον του Τέξας. Εκεί του έδωσαν τελικά και ένα καινούριο όνομα: η πέτρα από τον Άρη βαφτίστηκε ALH 84001.

Η μικρή ALH 84001 ήταν ένα από τα πιο παράξενα πετρώματα που φιλοξενούνταν στα Εργαστήρια της NASA. Επί χρόνια οι διάφοροι επιστήμονες ασχολήθηκαν με τον υπολογισμό της σύνθεσης και προέλευσής της. Αργά αλλά σταθερά τα διάφορα κομμάτια του αινίγματος σχετικά με την σύνθεση και προέλευση της μικρής πέτρας βρήκαν τη λύση τους, αν και τα αποτελέσματα ήταν δύσκολο να γίνουν άμεσα αποδεκτά. Οι μελέτες εντάθηκαν μέχρις ότου στα μέσα Αυγούστου του 1996 9 ερευνητές της NASA ανακοίνωσαν ένα συγκλονιστικό γεγονός.

Σύμφωνα με  την ανακοίνωση αυτή η μικρή πέτρα από τον Άρη φαίνεται να περιλαμβάνει ορισμένες οργανικές ενώσεις οι οποίες δημιουργούνται συνήθως από ζώντες μονοκύτταρους οργανισμούς. Δίπλα ακριβώς στις χημικές αυτές ενώσεις φωτογραφήθηκαν και ορισμένα χαρακτηριστικά με την μορφή μικροσκοπικών κυλίνδρων που εκ πρώτης όψεως μοιάζουν πολύ με απολιθωμένα αρχέγονα βακτηρίδια. Η χρονολόγηση των ενώσεων αυτών απέδειξε ότι έχουν ηλικία από 3,6 έως 4 δισεκατομμύρια χρόνια.

Αν και γνωρίζαμε εξ αρχής ότι ο μετεωρίτης αυτός προέρχεται από τον Άρη (λόγω του ότι η σύσταση των υλικών του είναι παρόμοια με την σύσταση των πετρωμάτων του Κόκκινου Πλανήτη), μέχρι το 1993 δεν είχαμε τα όργανα που έδωσαν την ευκαιρία στην ερευνητική ομάδα της NASA να μελετήσει τόσο εξονυχιστικά τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποδείξει κάποιος την ύπαρξη ζωής πριν από 3,6 δισεκατομμύρια χρόνια όχι μόνο στον Άρη αλλά ακόμη και πάνω στη Γη. Γι’ αυτό θα πρέπει να αναμείνουμε την επιβεβαίωση των ανακοινωθέντων και από άλλες ερευνητικές ομάδες, μια διαδικασία που ίσως απαιτήσει αρκετά χρόνια και η οποία μέχρι τώρα έχει αποφέρει αρνητικά μάλλον αποτελέσματα ως προς την πραγματικότητα της πρώτης ανακοίνωσης.