Πολιτικές ανάπτυξης σε περιβάλλον κρίσης

Η στοχευμένη αναπτυξιακή πολιτική αποτελεί τη μόνη λύση για το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης. Με πολιτικές λιτότητας δεν υπάρχει αναπτυξιακή προοπτική. Όπως και ουδέτερη ανάπτυξη δεν υπάρχει. Η ανάπτυξη δημιουργεί οικονομικά οφέλη στην κοινωνία και μια προοδευτική πολιτική πρέπει να έχει στόχο και την αναδιανομή του μερίσματος στους μη έχοντες, ειδικά σε χώρες που βιώνουν βαθιά οικονομική κρίση.

Επιπλέον πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η  άεργη ανάκαμψη δεν μπορεί να είναι η απάντηση στη σημερινή συγκυρία, που απαιτεί συντονισμένες ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης. Επισημαίνεται ότι παρά την όποια – αμφισβητούμενη από πολλούς - βελτίωση των οικονομικών δεικτών στο παρελθόν, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας παρέμεινε μακρινός στόχος, καθώς η ανεργία και εδικά των νέων βρίσκεται ακόμα σε ιστορικά υψηλά [Financial Times – άρθρο για την Ε.Ε. και τις χώρες του Νότου].

Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται:

1. στόχευση σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και υγιής μεγέθυνση της πραγματικής παραγωγικής δραστηριότητας, δίνοντας έμφαση στη μεταστροφή από τη στατική στη δυναμική προσέγγιση του επιχειρείν.
2. ρεαλισμός και ιεράρχηση στον προγραμματισμό των παρεχόμενων ενισχύσεων για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων στην:

-      πολιτιστική και δημιουργική βιομηχανία [Έκθεση Τ.Τ.Ε. 2014],

-      ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων και δικτύων στην εξοικονόμηση ενέργειας, στις Α.Π.Ε. και τις τηλεπικοινωνίες,

-      ανάπτυξη και διαχείριση πρότυπων ποιοτικά εκμεταλλεύσεων στον πρωτογενή τομέα (ευφυή γεωργία),

-      βιοτεχνολογία και εφαρμογές στην υγεία και

-      νέα υλικά

1. βέλτιστη διαχείριση των πόρων των κοινοτικού πλαισίου που θα αποτελέσει για την επόμενη χρονική περίοδο τη μόνη ουσιαστικά πηγή χρηματοδότησης της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας (αλήθεια θα αξιολογηθούν ποτέ τα αποτελέσματα των δεκάδων δις € των τεσσάρων προηγούμενων κοινοτικών πλαισίων, θα κατανοήσουμε πλέον ως πολίτες που συνεισέφεραν τα μερικά δις € που δόθηκαν ως τεχνική βοήθεια;)
2. σταθερό φορολογικό περιβάλλον και αξιοποίηση των φορολογικών κινήτρων όσον αφορά τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων από εθνικούς πόρους. Εξάλλου η φορολογική πολιτική δύναται να έχει αναπτυξιακή συνεισφορά χωρίς να συσχετίζεται με επενδυτικούς νόμους.
3. αξιοποίηση των εναλλακτικών τεχνικών χρηματοδότησης υποδομών με πραγματική χρηματοδότηση από το σύνολο των μερών (συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) και ανταποδοτικότητα της συνεισφοράς των ιδιωτικών κεφαλαίων με βάσει τα ισχύοντα και στα ιδιωτικά έργα. Επισημαίνεται ότι το αγγλοσαξωνικό μοντέλο συμπράξεων δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα πριν και κατά την κρίση.
4. προτεραιότητα στην ενίσχυση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, με συνεχώς ανοικτές προκηρύξεις. Κατά συνθήκη η δημιουργία νέων και η στήριξη των υφιστάμενων μικρών επιχειρήσεων μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση της απασχόλησης. Κάθε νέα επιχείρηση μειώνει τουλάχιστον την ανεργία κατά 2 θέσεις μ.ο. Εκτιμάται ότι με κυκλικές επιχορηγήσεις νέων επιχειρήσεων με το ποσό των 4 δις ευρώ θα δημιουργηθούν 150.000 έως 200.000 νέες άμεσες θέσεις εργασίας τη διετία, κύρια για τη νέα γενιά της χώρας, εκ των οποίων στόχος πρέπει να είναι η διατήρηση ποσοστού 60 - 70% για ένα χρόνο τουλάχιστον. Ο προγραμματισμός όμως των νέων κατευθύνσεων απαιτεί απολογισμό των μέχρι σήμερα πρακτικών. Θα πρέπει να γίνει απολογισμός των εκατοντάδων εκατ. € που διατέθηκαν τα προηγούμενα τρία χρόνια χωρίς στόχευση και πλήρη σχεδιασμό, όσον αφορά την ενίσχυση της απασχολησιμότητας και την «κατάρτιση».
5. καταγραφή και αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών άλλων χωρών που να συμβαδίζουν με την ελληνική πραγματικότητα και όχι άκριτη μεταφορά πρακτικών εξαιτίας ιδεολογικών νεοφιλελεύθερων εμμονών. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να γίνει αξιολόγηση και άμεση διερεύνηση των τεχνικών δημιουργίας τράπεζας επενδύσεων δημοσίου ελέγχου και πλειοψηφίας μετοχών, η οποία θα συμμετέχει και στις συμπράξεις.
6. εκ νέου συνεννόηση με τις Υπηρεσίες της Ε.Ε. ώστε να γίνει κατανοητό ότι σε χώρα όπως η Ελλάδα που περνά μια βαθιά οικονομική κρίση δεν είναι δυνατόν να εφαρμόζονται ίδια εργαλεία με αυτά που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες. Απαιτείται δηλαδή η προσαρμογή των «ενισχύσεων» στις ανάγκες της χώρας με έμφαση στην επιχειρηματικότητα και στις υποδομές και η ενίσχυση δραστηριοτήτων έντασης γνώσης που δεν προϋποθέτουν μεγάλες επενδύσεις κεφαλαίων συγκριτικά με τα αποτελέσματα που παράγουν. Έτσι εκτιμάται ότι θα περιοριστεί και η φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, που αποτελεί κατά τη γνώμη μου το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη χώρα.
7. Ισχυροποίηση των δημοσίων δομών χωρίς μεγέθυνση του κράτους αλλά με αύξηση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχει στους πολίτες, στους εργαζομένους, στους επιχειρηματίες. Κράτος σύγχρονο – αποτελεσματικό – λειτουργικό, που στοχεύει στην ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και της εξωστρέφειας του ιδιωτικού τομέα δημιουργώντας τα κατάλληλα εργαλεία, και όχι στην ενίσχυση του παρασιτικού ιδιωτικού τομέα που έχει μάθει να λειτουργεί μόνο με τη «συνεργασία…» με το Δημόσιο. Με αυτά τα κατασκευάσματα του παρελθόντος πρέπει να τελειώνουμε. Σήμερα.
8. δραστική μείωση της γραφειοκρατίας και έγκαιρη καταβολή των ενισχύσεων. Η ταλαιπωρία των επενδυτών, που συλλήβδην αντιμετωπίζονται ως «εν δυνάμει απατεώνες», πρέπει κάποτε να τελειώσει. Πρέπει οι φορείς ελέγχου (υπουργεία, ενδιάμεσοι φορείς και λοιποί εμπλεκόμενοι) να κατανοήσουν ότι η κατασπατάληση πόρων έγινε ουσιαστικά υπό την «ευλογία» τους. Θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η απλοποίηση των διαδικασιών συνεισφέρει στη διαφάνεια και στην ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας. Η πολυπλοκότητα των διαδικασιών και οι «πολλαπλοί έλεγχοι εγγράφων» συνεισφέρουν στη δημιουργία επαγγελματιών «ωφελούμενων» των επιχορηγήσεων και όχι στη δημιουργία επενδυτών.

Στόχος για τη χώρα μας, προσανατολισμός για μια προοδευτική μεταρρυθμιστική πολιτική πρέπει να είναι η ενεργή ανάπτυξη, η αύξηση της απασχόλησης και όχι η επιδότηση της ανεργίας. Μεταρρύθμιση είναι η άρση των αντικινήτρων, η ευελιξία των δομών, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής  και όχι οι άκριτες περικοπές.

Αυτή εξάλλου είναι η διαφορά από τις συντηρητικές – νεοφιλελεύθερες πολιτικές σήμερα.