Έξαλλος ο Νομάρχης Ηλείας με την παραπομπή του για τις φονικές πυρκαγιές του 2007

Ο νομάρχης Ηλείας κ. Χαράλαμπος Καφύρας μετά τη δημοσιοποίηση της πρότασης του εισαγγελέα Πρωτοδικών Πύργου προς το δικαστικό συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ηλείας για παραπομπή στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Πατρών για ευθύνες στις πυρκαγιές του 2007   έκανε την ακόλουθη δήλωση:

« Πέραν του απαράδεκτου γεγονότος ότι αυτό το πληροφορήθηκα από τον Τύπο, αντί να αναζητηθούν και να καταλογιστούν οι ευθύνες για τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 που έπληξαν την Ηλεία και που προξένησαν δεκάδες θύματα και την μισή Ηλεία κατεστραμμένη , προς την τότε κυβέρνηση, τους αρμόδιους Υπουργούς , τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και την ηγεσία της Πυροσβεστικής για τις εγκληματικές καθυστερήσεις και την ελλιπή οργάνωση του μηχανισμού καταστολής των πυρκαγιών, αλλά και την ανεπάρκεια των πιστώσεων προς τους ΟΤΑ, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πύργου προτείνει προς το Δικαστικό Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ηλείας να παραπεμφθώ στο τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Πατρών για υποτιθέμενες ευθύνες μου για τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007.

«Θεωρώ άδικη, απαράδεκτη και πολιτικά στοχευμένη εναντίον μου αυτή την παραπομπή μου.

Αποκλειστικά υπεύθυνη για την τραγωδία του 2007 είναι η κυβέρνηση, ο τότε πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι Υπουργοί διότι:

Δεν είναι δυνατόν την ανεπάρκεια της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού να την «φορτώνεται» ένας Νομάρχης, που οι μοναδικές του αρμοδιότητες είναι να συγκαλεί το ΣΝΟ, να ενημερώνει τους κατοίκους και να αποστέλλει μηχανήματα εκεί που του ζητείται.

Δεν είναι δυνατόν να καταλογίζονται ευθύνες σε εμένα όταν την ευθύνη της πυρόσβεσης την έχει το κράτος και η Πυροσβεστική.

Δεν είναι δυνατόν να αναζητούνται ευθύνες από εμένα πάλι, όταν ο τότε Πρωθυπουργός είχε έρθει στην Ηλεία το βράδυ της πρώτης μέρας της καταστροφής και η Ηλεία συνέχιζε να κατακαίγεται πέντε ημέρες ακόμα.

Αν πραγματικά θέλουμε να αναζητήσουμε τους ενόχους, τι πραγματικά φταίει, ας προχωρήσουν στη βάθος εξέταση του θέματος από την Βουλή των Ελλήνων και εκεί θα λάμψει η αλήθεια.

Εγώ ως Νομάρχης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας και με βάση τις αρμοδιότητες τις οποίες έχουμε, κάναμε ισχυρές προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτής της τραγωδίας και  έχω ήσυχη τη συνείδηση μου, πιστεύω ότι έκανα και κάνω ότι μπορώ για τον Νομό αυτόν που αγαπώ, έκανα το καθήκον μου, πάλεψα όσο μπορούσα με τις δυνάμεις που είχε η Νομαρχία και είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι οι ευθύνες βρίσκονται ψηλά, στην τότε κυβέρνηση».

Στοιχεία, εκτιμήσεις και προσπάθειες της Ν.Α. Ηλείας για την τραγωδία

1. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, παρότι επανειλημμένως είχε ζητήσει πιστώσεις για δράσεις πυροπροστασίας εκ μέρους του κεντρικού κράτους, δεν εδόθησαν παρά ελάχιστα στους Δήμους και μόνο και καθόλου στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας.

2. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας είχε πάρει όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα που απαιτούνταν για την προετοιμασία του μηχανισμού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηλείας, αλλά και του Συντονιστικού Νομαρχιακού Οργάνου, όπως απορρέουν από τον Νόμο 3013/1-05-2002.

Στις 3 Απριλίου του 2007 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με πρόσκληση μου, με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων φορέων, για την προετοιμασία ενόψει της νέας αντιπυρικής περιόδου.

Στις 8 Μαΐου του 2007 συνεδρίασε το Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο υπό την προεδρεία μου, στο οποίο συμμετείχαν όλοι οι φορείς που συγκροτούν το Σ.Ν.Ο., παρουσιάστηκε το Σχέδιο «Ξενοκράτης» για τις πυρκαγιές και το Μνημόνιο Ενεργειών, καθώς και η εισήγηση μου και πάρθηκαν αποφάσεις για την προετοιμασία των υπηρεσιών του Νομού Ηλείας για την αντιπυρική περίοδο του 2007.

Στις 25 Αυγούστου 2007 και στις  00:15, συνεδρίασε εκτάκτως το Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο, που εκτίμησε μέχρι εκείνη τη στιγμή την κατάσταση με τις πυρκαγιές , έκρινε τις καθυστερήσεις που υπήρχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή και πρότεινε μέτρα για τις παραπέρα κινήσεις.

Υπήρξε  και τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο  ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ.

3. Με βάση τις αποφάσεις αλλά και το συνήθη τρόπο αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, είχαν «διαταχθεί» οι πολιτικοί προϊστάμενοι της Νομαρχίας:

•        Συντονιστής : Χαράλαμπος Καφύρας – Νομάρχης Ηλείας

•        Αντινομάρχης Νίκος Μιχαλόπουλος – περιοχή Ζαχάρως, Φιγαλείας

•        Γενικός Γραμματέας Ν.Α. Ηλείας Κων/νος Μπουγάς – περιοχές Δήμων  Σκιλλουντίας, Αλιφείρας και Ανδρίτσαινας

•        Αντινομάρχης Αντώνης Καράμπελας – περιοχή Δ. Πύργου και Ωλένης

•        Αντινομάρχης Παναγιώτης Πλατανιάς – περιοχή Δ. Αρχαίας Ολυμπίας και Φολόης

•        Αντινομάρχης Ευγένιος Μπαλκάμος – περιοχή Δ. Αμαλιάδας και Κάμπου

•        Νομαρχιακός Σύμβουλος Ανδρέας Αντωνόπουλος – περιοχή Δ. Πηνείας και περιοχές Δήμων Κάμπου Ηλείας

καθώς και οι υπηρεσίες :

•        Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών για χορήγηση μηχανημάτων (υδροφόρες) και συντονισμό διάθεσης μηχανημάτων ιδιωτών

•        Δ/νση Υγείας και Πρόνοιας για συντονισμό και δράσεις βοήθειας, κυρίως μετά τις φυσικές καταστροφές

4.Στις 24 Αυγούστου 2007 εκδηλώθηκαν και επεκτάθηκαν σε μεγάλη έκταση οι παρακάτω πυρκαγιές στο Νομό μας:

1.       Δ.Δ. Γερακίου Δήμου Αμαλιάδας – 12:50

2.       Θίνες Βαρθολομιού – 13:10

3.       οικ. Παλαιοχωρίου Δ.Δ. Χρυσοχωρίου – Μάκιστος Δ. Ζαχάρως – 14:40

4.       Δ.Δ. Σέκουλα Δ. Ανδρίτσαινας – 15:10

5.       Οικ. Βάλμης Δ.Δ. Αγραπιδοχωρίου Δ. Πηνείας – 17:50

6.       Δ.Δ. Υψηλού Δ. Αρχαίας Ολυμπίας – 18:00

5. Όσον αφορά την ενημέρωση για το θέμα των πυρκαγιών, πράγματι στις 23 Αυγούστου του 2007 ήρθε ενημέρωση από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με πρόγνωση καιρικών φαινομένων και πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς, με την αποστολή του χάρτη επικινδυνότητας στην κατηγορία 4.

Η διαδικασία αυτή είναι τυπική και επαναλαμβάνεται μονίμως, σε ημερήσια βάση και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με το σύστημα ενημέρωσης που έχει ενημερώνει όλους τους φορείς, οι οποίοι συμμετέχουν στη διαδικασία πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

Ως εκ τούτου η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση πραγματοποίησε, όπως και πραγματοποιεί, τις ενημερώσεις που κυρίως έχουν να κάνουν με το μηχανισμό της Νομαρχίας και όχι τον υπόλοιπο μηχανισμό του κράτους (Αστυνομία, Πυροσβεστική κ.λ.π.) που ενημερώνονται από τις προϊστάμενες αρχές τους.

Όπως προκύπτει πάντως από το έγγραφο, ο ρόλος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηλείας ήταν :

α. «Να θέσει όλα τα διαθέσιμα μέτρα και προσωπικό σε μέγιστη ετοιμότητα». Αυτό πραγματοποιήθηκε όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παραθέτουμε στο έγγραφο αυτό.

β. «Η ενημέρωση των αγροτών, των κτηνοτρόφων και μελισσοκόμων για υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς». Αυτό πραγματοποιείται κάθε φορά από τα Τοπικά Μέσα Ενημέρωσης, με βάση την ενημέρωση από την ΕΜΥ και την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας.

γ. «Η ενημέρωση των εθελοντικών οργανώσεων». Αυτή η ενημέρωση γίνεται απευθείας από τις εθελοντικές οργανώσεις, η οποία ήταν η εξής μία, ο Ερυθρός Σταυρός – Σαμαρείτες, οι οποίες ενημερώθηκαν προφορικά από εμένα, αν και είχαν και αυτοί ταυτόχρονη ενημέρωση από τη Κεντρική τους Διοίκηση.

6.Μετά την εκδήλωση των πυρκαγιών στις 24 Αυγούστου 2007, οι οποίες ήταν πάρα πολλές, σε πολλές εστίες και σχεδόν σε όλα τα σημεία του Νομού Ηλείας και λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών, πήραν ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Ο Νομάρχης Ηλειας Χ. Καφύρας  κινητοποίησε αμέσως τις υπηρεσίες.

Ο Νομάρχης Ηλειας Χ. Καφύρας  πρώτος παρευρέθηκε στην πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο Γεράκι της Αμαλιάδας και στις Θίνες Βαρθολομιού και συνέδραμα και στο έργο των Πυροσβεστικών Δυνάμεων της περιοχής Ζαχάρως και Ανδρίτσαινας.

Οι Αντινομάρχες, με βάση την μόνιμη ετοιμότητα η οποία υπήρχε και με προφορική συνεννόηση μαζί μου, ανέλαβαν και πήγαν στις εξής περιοχές :

•        Αντινομάρχης Νίκος Μιχαλόπουλος – περιοχή Ζαχάρως, Φιγαλείας

•        Γενικός Γραμματέας Ν.Α. Ηλείας Κων/νος Μπουγάς – περιοχές Δήμων  Σκιλλουντίας, Αλιφείρας και Ανδρίτσαινας

•        Αντινομάρχης Αντώνης Καράμπελας – περιοχή Δ. Αμαλιάδας και Δ. Ωλένης  και στη συνέχεια περιοχή Δ. Πύργου

•        Αντινομάρχης Παναγιώτης Πλατανιάς – περιοχή Δ. Αρχαίας Ολυμπίας και Δ. Φολόης, καθώς και ρόλου συντονιστή εντός των υπηρεσιών της Ν.Α. Ηλείας

•        Αντινομάρχης Ευγένιος Μπαλκάμος – περιοχή Δ. Πηνείας και στη συνέχεια περιοχή Δ. Αμαλιάδας

•        Νομαρχιακός Σύμβουλος Ανδρέας Αντωνόπουλος – περιοχή Δ. Πηνείας και περιοχές Δήμων Κάμπου Ηλείας

7. Στο διάστημα αυτό απεστάλησαν τηλεγραφήματα, αλλά και υπήρχε προσωπική επικοινωνία του  Νομάρχη Ηλειας Χ. Καφύρας  με τη Γενική Γραμματεία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και το Υπουργείο Εσωτερικών, με τις οποίες ζητούντο βοήθεια και κήρυξη του νομού σε έκτακτη ανάγκη.

8.Παράλληλα, με την κινητοποίηση των υπηρεσιών της Νομαρχίας, απεστάλησαν στα μέτωπα των πυρκαγιών μηχανήματα της Νομαρχίας :

•        Προωθητήρες           2, Φορτωτές 2, Διαμορφωτήρες  2, Φορτηγά 3.

και ιδιωτών :

•        Υδροφόρες 10, Προωθητήρες 10, Φορτωτές 15, Τρακτέρ30.

Επίσης η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, εκτός από τα παραπάνω, αξιοποίησε τη βοήθεια που εστάλη από τη Νομαρχία Αθηνών με 6 υδροφόρες και της Νομαρχίας Πειραιά με 5 υδροφόρες και 1 πυροσβεστικό όχημα.

Επίσης, από το Σαββάτο 25 Αυγούστου 2007, σε ημερήσια βάση, 5 φορτηγά τριαξονικά μετέφεραν νερό και τρόφιμα στους πληγέντες Δήμους.

9. Να σημειώσουμε εδώ ότι στις 24 Αυγούστου 2007, δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Ηλείας είχαν αποσταλεί για κατάσβεση πυρκαγιών εκτός νομού, με αποτέλεσμα να έχει αδυνατίσει η επιχειρησιακή δυνατότητα των εδώ δυνάμεων, εκτός βεβαίως των άλλων ελλείψεων που υπήρχαν (προσωπικό, μηχανήματα κ.λ.π.) .

10. Από την ώρα εκδήλωσης των πυρκαγιών έως το τραγικό συμβάν μαζικών θανάτων στην περιοχή της Ζαχάρως ο χρόνος ήταν πάρα πολύ λίγος, με πολλές πυρκαγιές ταυτόχρονα στο Νομό Ηλείας, με μεγάλης έντασης ανέμους και πάρα πολλά μέτωπα που καθιστούσαν δύσκολη την παρέμβαση.

11. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας πέραν του σχεδίου, δεν έχει άλλη αρμοδιότητα στην αντιμετώπιση αυτών των φυσικών καταστροφών, με δεδομένου μάλιστα, ότι ακόμα και τον συντονισμό τον ανέλαβε ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, ως πυρκαγιές που μαίνονταν σε πολλούς νομούς ταυτόχρονα, καθώς και τη κήρυξη όλης της Ελλάδας σε έκτακτη ανάγκη και με αποτέλεσμα ο γενικός συντονισμός να περάσει στο κεντρικό κράτος .

12.Ο  Νομάρχης Ηλειας Χ. Καφύρας  βρισκόταν στην πυρκαγιά Θινών Βαρθολομιού, επίσης βρέθηκε πλησίον του τόπου της τραγωδίας περί τις 15:30, έχοντας αδυναμία πρόσβασης λόγου του μεγέθους της πυρκαγιάς, καθώς και ο Αντινομάρχης Νίκος Μιχαλόπουλος, ο οποίος από το Δημαρχείο Ζαχάρως περί τις 15:30 έκανε προσπάθειες συντονισμού και απεγκλωβισμού των κατοίκων. Μάλιστα ο ίδιος απεγκλώβισε άτομα.

13.Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς είχε επικουρικό και βοηθητικό ρόλο, όπως απορρέει από τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. Οι διαπιστώσεις που έγιναν και αποφάσεις του Συντονιστικού Νομαρχιακού Οργάνου στις 25 Αυγούστου 2007, ήταν ότι :

•        Στις πυρκαγιές υπήρξε παντελής έλλειψη συντονισμού μεταξύ των δυνάμεων πυρόσβεσης και του κεντρικού κράτους.

•        Δεν υπήρχε σχέδιο δράσης και αντιμετώπισης αυτού του μεγάλου φαινομένου.

•        Υπήρξε αδυναμία επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Νομαρχία, Δήμοι, κεντρικό κράτος και Πυροσβεστική).

•        Οι δυνάμεις που είχαν διατεθεί για την πυρόσβεση ήταν μικρές.

14. Κατά το διάστημα εξέλιξης των πυρκαγιών, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας είχε αναλάβει και εκπλήρωσε με πλήρη επάρκεια, τον ρόλο της βοήθειας των χιλιάδων αστέγων όσον αφορά τη στέγαση, τη σίτιση και την παροχή πρώτων βοηθειών.