Οι σεισμικές «παγίδες» των κτιρίων- Οι κολώνες, οι πυλωτές, οι αρχιτέκτονες και τα κτίρια προ του 1985

Και εξηγεί: «Γενικά καταφέραμε -τελικά- να φτιάξουμε κτίρια που πράγματι, δε παθαίνουν ζημιές, μπροστά σε έναν μεγάλο σεισμό. Και με αυτό εννοούμε ότι δεν καταρρέουν. Δεν περιμένουμε όταν έχουμε έναν σεισμό 6,3 ρίχτερ ότι δεν θα έχουμε καμία ζημιά. Όταν λέμε ότι ένα κτίριο είναι αντισεισμικά σχεδιασμένο, δεν έχουμε μία μορφή αλεξικέραυνου ή ομπρέλας.

Αντισεισμικό κτίριο είναι εκείνο που έχει καλή συμπεριφορά απέναντι στο σεισμό. Ο ίδιος ο σύγχρονος κανονισμός βάσει του οποίου φτιάχνουμε τα κτίριά μας, προβλέπει  ότι εάν εφαρμοστούν όλες οι διατάξεις αυτού του κανονισμού, τα κτίρια θα έχουν επιδιορθώσιμες βλάβες στον φέροντα οργανισμό τους. Αυτό θεωρείται τέλεια συμπεριφορά. Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε κτίρια που δεν θα πάθαιναν ούτε μία ρωγμή, αλλά αυτό θα κόστιζε πάρα πολύ. Η Πολιτεία και οι επιστήμονες αποδεχόμαστε ότι όταν θα γίνει ο μεγάλος σεισμός, τα κτίρια θα υποστούν στον φέροντα οργανισμό τους, στις κολώνες, στα δοκάρια, ζημιές που μπορούν να επιδιορθωθούν. Πιστεύω ότι αυτό το έχουμε καταφέρει.

Όταν γίνεται ένας σεισμός κοιτάμε να δούμε αν είναι ο κύριος ή ο δευτερεύον σεισμός. Δεν κοιτάμε όμως τίποτα πριν τον σεισμό. Το σίγουρο είναι ότι είμαστε σε μία σεισμογενή περιοχή και ότι θα έχουμε σεισμούς. Κάθε 10 με 15 χρόνια έχουμε έναν πολύ μεγάλο σεισμό στην Ελλάδα. Άρα αυτό που θα έπρεπε να φτιάξουμε είναι τα κτίρια μας. Ο σεισμός δεν σκοτώνει, τα κτίρια σκοτώνουν. Έχουμε καταφέρει στην Ελλάδα να φτιάχνουμε καλά κτίρια. Σε άλλες περιοχές του κόσμου υπάρχουν χιλιάδες νεκροί».

Όπως αναφέρει: «Κτίρια με πυλωτές έχουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα από κτίρια που δεν έχουν. Γενικά προσπαθούμε να τις αποφεύγουμε, αν και μπορούν να είναι χρήσιμες, να λειτουργούν ως παρκινγκ κ.λπ. επιπλέον είναι δωρεάν από άποψη δόμησης και τις θέλουμε, ειδικά σε πόλεις που υπάρχει πρόβλημα με τις σταθμεύσεις.

Ωστόσο αυτό που μπορούμε να κάνουμε, όταν θέλουμε οπωσδήποτε να έχουμε πυλωτή, είναι να τις ενισχύουμε με τοιχώματα, με μπετονένιους  τοίχους στην περίμετρο του κτιρίου κι έτσι να μην έχουμε αυτή την κακή κατασκευαστική  λογική ότι έχουμε τοίχους στους ορόφους και ξαφνικά στο ισόγειο υπάρχει ένα πράγμα ελεύθερο και αχανές. Αυτό είναι δυσμενές για το σεισμό.

Υπάρχει μία νοοτροπία σύμφωνα με την οποία είναι αντιαισθητικό να βλέπουμε δοκάρια και κολώνες μέσα στο σπίτι. Δεν είναι, αυτά είναι που μας σώζουν. Ένα δοκάρι που περνάει από το σαλόνι, «δένει» το κτίριο. Σε πολλά πράγματα στην Ελλάδα, είμαστε κατά κάποιον τρόπο «υποτελείς», επηρεαζόμαστε από τους ξένους, από ευρωπαϊκές χώρες  στην μορφή των κτιρίων. Για παράδειγμα στα δικά μας παραδοσιακά κτίρια δεν υπάρχουν οι πυλωτές.  Είναι μία λογική που συναντούσε στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αγγλία όπου εκεί δεν έχουν σεισμούς. Υιοθετήσαμε τις μεγάλες τζαμαρίες από χώρες που δεν έχουν ήλιο. Νομίζω ότι πρέπει να σεβαστούμε το περιβάλλον. Στην Ελλάδα έχουμε ήλιο και σεισμούς. Θα πρέπει και οι αρχιτέκτονες να προσαρμόζονται στα ελληνικά δεδομένα που είναι το φως, ο αέρας και ο σεισμός».

«Η μαζική κατασκευή των κτιρίων από μπετόν έγινε τη δεκαετία του ’60 και του ’70.  Αυτά τα κτίρια, κατά βάση δημόσια, υπολείπονται σε σχέση με τα σημερινά που έχουν φτιαχτεί βάσει κανονισμών. Ο κανονισμός είναι η κωδικοποίηση της τρέχουσας επιστημονικής άποψης. ‘Έχω προλάβει τρεις κανονισμούς που έχουν αλλάξει. Πράγματι βιώσαμε τα τελευταία 55 χρόνια  μία ανοδική πορεία στο τρόπο που κατασκευάζουμε αντισεισμικά κτίρια. «Βοήθησαν» οι σεισμοί που έγιναν γιατί πείστηκε η Πολιτεία ότι θα έχουμε πρόβλημα και δέχθηκε να δοθούν παραπάνω χρήματα.

Θεωρείται παγκοσμίως ότι η Ελλάδα έχει μία αντισεισμική σχολή. Τα παλιά κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία, τράπεζες, διοικητήρια, έχουν μειωμένη αναμενομένη αντοχή σε σχέση με αυτά που πιστεύουμε σήμερα.  Από το 1956-57 που είχαν γίνει οι σεισμοί της Ζακύνθου και του Βόλου μέχρι το 1981 που έγιναν οι σεισμοί στην Αθήνα, υπήρξε ένα διάστημα 20 χρόνων που χτίστηκε όλη η Ελλάδα χωρίς να έχουν γίνει σεισμοί. Αν εξαιρέσουμε το σεισμό της Θεσσαλονίκης, το 1976.

Αν είχαν γίνει πιο πυκνοί σεισμοί θα είχαμε νωρίτερα τους κανονισμούς, τη νοοτροπία και τις γνώσεις να φτιάχνουμε αντισεισμικά κτίρια. Το 1985 ήταν η χρονιά που άλλαξε σημαντικά ο αντισεισμικός κανονισμός. Ο πρώτος ήταν το 1959. Μεσολάβησαν δηλαδή 25 χρόνια. Μέσα σε αυτά δεν άλλαξε τίποτα, έγιναν πολλά κτίρια με πολύ διαφορετικές νοοτροπίες από τη σημερινή. Θα πρέπει η Πολιτεία να φροντίσει να αναβαθμιστούν, να υποστηριχθούν τα παλιά κτίρια. Δίπλα σε ένα σχολείο του 1955 μπορεί να υπάρχει και ένα του 1988 ή του 1990. Υπάρχει τεράστια αντισεισμική διαφορά μεταξύ τους. Ποιος αποφασίζει ποια παιδιά μπαίνουν στο ένα και ποια στο άλλο. Θα πρέπει σιγά σιγά να επέμβουμε, έχουμε τρόπους.

Δίνονται επιδοτήσεις για το εξ οικονομώ κατοίκον για να κάνουμε θερμομονώσεις στα κτίρια. Δεν είμαστε η Γερμανία για να χρειαζόμαστε πρώτα αυτό. Πρώτα πρέπει να διαφυλάξουμε τα παλιά κτίρια από τους σεισμούς. Όταν κάποιος ακούει ότι το σπίτι του χρειάζεται ενίσχυση τον πιάνει πανικός, αναρωτιέται μήπως το σπίτι του δεν είναι καλό. Είναι καλό.  Όμως ο μεγάλος σεισμός θα γίνει μία φορά στα 15 χρόνια. Για εκείνα τα δευτερόλεπτα συζητάμε. Είχα πολλές φορές προσπαθήσει να πείσω κάποιους ιδιώτες, ιδιοκτήτες πολυκατοικιών να κάνουμε κάποιες ενισχύσεις με μεταλλικά στοιχεία και όλοι έλεγαν όχι γιατί πίστευαν ότι θα μειωθεί η αξία των ακίνητών» καταλήγει ο κ. Γιάννης Κιούρτης.