Καταρρέει το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Πάτρας

Τέλος δεν έχει η αδιαφορία του Υπουργείου Πολιτισμού για τα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Πριν από λίγο καιρό, η zougla.gr, έφερε στο φως της δημοσιότητας, πολιτιστικά εγκλήματα που τελούνται στο νομό Φωκίδας, που όπως διαπιστώθηκε από το ρεπορτάζ, οι αρμόδιες υπηρεσίες αλλά και το Υπουργείο τα γνώριζαν αλλά αμελούσαν.

Εμβαθύνοντας την δημοσιογραφική έρευνα σε αυτά τα ευαίσθητα θέματα που αφορούν τον πλούτο αλλά και την ιστορία της χώρας μας, η zougla.gr, φέρνει για πρώτη φορά στο φως, απόρρητη έκθεση πολιτικού μηχανικού του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία αφορά την άθλια κατάσταση που βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά αρχαιολογικά μνημεία, το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της Πάτρας.



Τι δείχνει η αναφορά

Η κα Μαριλένα Μεντζίνη, στο πλαίσιο του έργου οδοποιίας, «Μικρή Περιμετρική Οδός Πατρών», προβαίνει σε πλήρη αυτοψία του πολιτιστικού μνημείου-προκειμένου να γνωστοποιηθεί η κατάσταση έτσι ώστε τα έργα να μην επηρεάσουν το υδραγωγείο-, και συντάσσει την αναφορά της προς τη προϊσταμένη της ΣΤ ΕΠΚΑ στις 21-10-2008.



Όπως προκύπτει λοιπόν από τα έγγραφα, στις περιγραφές, η κ. Μεντζίνη αναφέρει ρωγμές, αστάθειες των τοιχών του υδραγωγείου, αποκολλήσεις, διαβρώσεις και κρούει τον κώδωνα του κίνδυνου για κατολίσθηση και καταστροφή πολλών σημείων.



Καταλήγοντας στην έκθεσή της η μηχανικός αναφέρει ότι θα πρέπει άμεσα να γίνουν κάποια υποστυλώματα, έργα συντήρησης αλλά προτείνει να υπάρξει και κάποιο σύστημα παρακολούθησης προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του μνημείου κατά τη διάρκεια έργων οδοποιίας.



Απλήρωτοι οι εργαζόμενοι-αφύλακτο το μνημείο

«Έχουν να μας πληρώσουν 4 μήνες από το υπουργείο Πολιτισμού», αναφέρει στη zougla.gr ο πρόεδρος των έκτακτων αρχαιολόγων Πελοποννήσου, Αιτωλοακαρνανίας και Ιονίων Νήσων,κ. Βασίλης Παναγιωτόπουλος. Όσον αφορά την κατάσταση του υδραγωγείου, προσθέτει ότι τα πάντα είναι αφύλακτα και μπορεί ο καθένας να κάνει ότι θέλει. Επίσης και ο ίδιος επισημαίνει πως συντήρηση του μνημείου δεν υπάρχει και από την πλευρά της πολιτείας έχει παραμεληθεί, ενώ ο δρόμος φαίνεται πως θα συνεχιστεί κανονικά.

Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, με αδιάψευστες αποδείξεις τις φωτογραφίες που εξασφάλισε η zougla.gr για τη σημερινή κατάσταση του υδραγωγείου, η φύλαξη σε όλο το μήκος του μνημείου είναι άφαντη. Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι ο καθένας μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο μνημείο αλλά και οι αρχαιοκάπηλοι να κάνουν «πάρτι».



Ωστόσο, με την υπαρίθμ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Φ44/83591/4103 απόφαση που υπογράφει ο υπουργός Πολιτισμού κ. Παύλος Γερουλάνος, δόθηκε η άδεια συνέχισης του αρχαιολογικού έργου μέχρι το 2013, αλλά όπως φαίνεται δεν ξεκαθαρίζεται αν θα γίνει συντήριση η όχι.



Η ανασκαφή είναι σε εξέλιξη όπως και το έργο της μικρής περιμετρικής που εντάσσεται η διερεύνηση του μνημείου αυτού γιατί ο δρόμος περνάει δίπλα του.Όπως φαίνεται και από το παρακάτω έγγραφο, στις 11-10-2010, εγκρίθηκε κονδύλι αξίας146.000 ευρώ, για ανασκαφές, για καθαρισμό, για φωτογραφήσεις αλλά και για προμήθεια υλικών.




Τι ισχυρίζεται η αρχαιολογία

Η πρώην προϊσταμένη της ΣΤ ΕΠΚΑ κα Ζωή Ασλαματζίδου, μιλώντας στη zougla.gr , αναφέρει πώς όταν έλαβε την αναφορά από την μηχανικό, προέβη αμέσως στις απαραίτητες ενέργειες και ενημέρωσε το υπουργείο Πολιτισμού. Βέβαια από το 2008 μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει κάτι. Επίσης η ίδια επισημαίνει πως για να βγει κονδύλιο συντήρησης θα πρέπει να συσταθεί ειδική επιτροπή και να κάνει ακριβή μελέτη η οποία είναι χρονοβόρα. Όσον αφορά τη σημαντικότητα του μνημείου, τονίζει πως είναι ένα εξαίρετο έργο της Ρωμαϊκής εποχής.

Η zougla.gr, επικοινώνησε και με την κ. Λαμπρινή Παπακώστα, αρχαιολόγο και πρώην υπεύθυνη του έργου «Κατασκευή Μικρής Περιμετρικής Πατρών», η οποία ναι μεν διευκρίνισε τη σημασία του θέματος αλλά αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία.

Στο βωμό της ανάπτυξης θυσιάζονται τα μνημεία

Η κα Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, μιλώντας στη zougla.gr, αναφέρει πώς ειδικά τα τελευταία χρόνια, λόγω και την οικονομικής κρίσης, «κάθε τεχνικό έργο είναι σημαντικότερο από την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας».

H σημασία του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου της Πάτρας και οι εικόνες ντροπής

Μεγάλο τεχνικό έργο των ρωμαϊκών χρόνων. Ξεκινάει από τις πηγές «Νερομάνα» του Ρωμανού και καταλήγει, μετά από διαδρομή 6 χλμ. στην Αρόη κάτω από το βυζαντινό κάστρο.Η Πάτρα έγινε ρωμαϊκή αποικία το 31 π.Χ. και η επικράτηση της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής ήταν καθολική. Πολλά δημόσια κτίρια και έργα έγιναν με δαπάνες των ρωμαίων αυτοκρατόρων και ευεργετών της πόλης. Μεταξύ αυτών ήταν το ρωμαϊκό υδραγωγείο, έργο απαραίτητο σε μια πολυάνθρωπη πόλη όπως η Πάτρα.



Ήταν η εποχή που η Πάτρα διερχόταν τη μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας της καταλαμβάνοντας τη θέση της πύλης της Ελλάδας προς την Ιταλία. Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν μια μεγάλη δεξαμενή νερού στις πηγές του Ρωμανού, από όπου ξεκινά ο χείμαρρος του Διακονιάρη. Η δεξαμενή έγινε με τη μορφή τεχνητού φράγματος στην αρχή του λαγκαδιού και σ' απόσταση δέκα μέτρων από τις πηγές. Τμήμα του αρχικού τοίχου του φράγματος βρίσκεται σήμερα ενσωματωμένο στη βάση της σύγχρονης δεξαμενής, ενώ σε απόσταση 20 μ., μέσα στην κοίτη του ποταμού βρίσκονται αρκετά μεγάλα κομμάτια ισχυρού τοίχου.Στις πηγές του Ρωμανού όπως αποδεικνύεται από επιγραφή που βρέθηκε τον περασμένο αιώνα, λατρεύονταν οι Νύμφες, θεότητες των υδάτων.


Το υδραγωγείο της Πάτρας είχε μήκος από τη δεξαμενή έως το κάστρο 6,5 χλμ. Το νερό μεταφερόταν στο μεγαλύτερο τμήμα του με κτιστό υπόγειο αγωγό, ξεπερνώντας τις κοιλάδες και τις χαράδρες πάνω σε επιμελημένες τοξοστοιχίες, τμήματα των οποίων σώζονται έως σήμερα. Υπήρχαν διακλαδώσεις προς διάφορες κατευθύνσεις με μικρότερης διατομής σκεπαστούς αγωγούς. Η συνεχής ροή του νερού επιτυγχανόταν χάρις στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων που γνώριζαν οι Έλληνες.