«Η Βελιτσοπαρέα»: Όταν μαθητές και δάσκαλοι ενός διθέσιου σχολείου στη Δυτική Αχαΐα γράφουν βιβλίο

Η ομαδική δουλειά, με αιχμή το μήνυμα κατά του σχολικού εκφοβισμού, παρουσιάστηκε προ ημερών στη γιορτή του Δημοτικού Σχολείου Βελιτσών

Εν έτει 2025 και στην Αχαΐα υπάρχουν ακόμα μικρά δημοτικά σχολεία με δύο, τρεις δασκάλους, οι οποίοι καλούνται να διδάξουν ταυτόχρονα όλα τα μαθήματα στα παιδιά. Κι αν κανείς αναρωτιέται, αν υπάρχει περιθώριο για δημιουργικότητα και εξωστρέφεια , που θα ενισχύσουν και θα αναδείξουν τα ταλέντα των παιδιών, η απάντηση, κατά περίπτωση, είναι «ναι».

Μια τέτοια περίπτωση είναι και το Δημοτικό Σχολείο Βελιτσών, το οποίο προ ημερών στη γιορτή του σχολείου, παρουσίασε το βιβλίο που έγραψαν και εικονογράφησανοι μαθητές , με την πολύτιμη συμβολή και καθοδήγηση των εκπαιδευτικών.

Τίτλος του «Η Βελιτσοπαρέα». «Στην ιστορία συμμετέχουν όλοι οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του σχολείου. Αναφέρεται ουσιαστικά στον σχολικό εκφοβισμό και στην αξία της συγχώρεσης», εξηγεί μιλώντας στο thebest η προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Γεωργία Ανδρεοπούλου.

Ο κεντρικός ήρωας, ο Νικηφόρος, συναντά τις συμμαθήτριές του από το δημοτικό, Αγγέλα και Νεφέλη, στο χωριό τους στις Βελιτσές και μαζί κανονίζουν συνάντηση με την δασκάλα τους την κ.Παυλίνα. Όλοι οι συμμαθητές μαζί με τις δασκάλες τους βρίσκονται στο παλιό τους σχολείο και οργανώνουν μια εκδρομή στο βουνό. Αναμένονται εκπλήξεις και ανατροπές.

Σύμφωνα με την κ. Ανδρεοπούλου πρόκειται «για μια ομαδική δουλειά που χρειάστηκε πέντε μήνες περίπου για να ολοκληρωθεί. Οι μαθητές της Ε΄ και Στ΄ τάξης έγραψαν την ιστορία, καθώς και το θεατρικό δρώμενο για την γιορτή λήξης. Από την Α΄ έως την Στ΄ τάξη εικονογράφησαν το βιβλίο και έδωσαν το απαραίτητο χρώμα στις ασπρόμαυρες σελίδες του βιβλίου μας».

Δεν παραλείπει μάλιστα να υπογραμμίσει τη συμβολή των προσώπων που υποστήριξαν αυτή τη δουλειά που είναι και οι τρεις δασκάλες (πέρα από την ίδια στο σχολείο διδάσκουν η Σιόλου Βαρβάρα και η Σπηλιοπούλου Βασιλική) και η Ευαγγελία Παναγοπούλου, η οποία προθυμοποιήθηκε να καλύψει το κόστος για την έκδοση του βιβλίου. «Η κ. Ευαγγελία Παναγοπούλου παρόλο που δεν έχει σχέση με την εκπαίδευση, βρίσκεται κοντά μας έμπρακτα και ουσιαστικά», σημειώνει.

Πώς ξεκίνησαν όλα

«Τελειώνοντας την περσινή χρονιά (2023-2024) διαπίστωσα ότι κάποιοι μαθητές είχαν κλίση στον γραπτό λόγο. Σκεπτόμενη πως μπορεί αυτό το ταλέντο να βγει προς τα έξω και όχι μόνο στα πλαίσια μιας τάξης, μου πέρασε από το μυαλό να γραφτεί μια ιστορία. Ένα βιβλίο. Ξεκινώντας την νέα χρονιά και κουβεντιάζοντας με τα παιδιά για θέματα σχολικού εκφοβισμού και αν τους έχει τύχει ποτέ κάτι τέτοιο , εκεί μου ξαναήρθε στη σκέψη και ρίζωσε. Αμέσως έκανα πρόταση στα παιδιά και τους είπα το εξής:΄΄Από πέρυσι κιόλας έχω προσέξει το ταλέντο κάποιων στον γραπτό λόγο. Τι θα λέγατε να γράψουμε ένα βιβλίο που να συμμετέχουμε όλοι μας;

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν. Κάποιοι σκέφτονταν ότι θα γίνουν γνωστοί κτλ. Άλλοι ότι θα γίνουν συγγραφείς μόλις μεγαλώσουν. Τα ίδια τα παιδιά πρότειναν να γράψουν και θεατρικό δρώμενο και να το παίξουμε στην γιορτή. Οπότε συναποφασίσαμε να το παρουσιάσουμε στην τελική γιορτή του σχολείου μας» σημειώνει η κ. Ανδρεοπούλου.

Και προσθέτει: «Το γεγονός ότι αναφερθήκαμε σε εμπειρίες σχολικού εκφοβισμού ήταν και η αφορμή ώστε να αποτυπωθεί στο χαρτί με συγκεκριμένο πλαίσιο αλλά και σε συνδυασμό της συμμετοχής όλων των μαθητών και εκπαιδευτικών στην ιστορία μας , έτσι ώστε να μείνει σαν ένα λεύκωμα από την σχολική μας ζωή. Ένα βιβλίο αναμνήσεων και συνάμα θετικού μηνύματος σε ένα τόσο σοβαρό φαινόμενο της εποχής μας. Η εργασία μας με τα παιδιά βασίστηκε στην αρχή της ενσυναίσθησης, της ασφάλειας και του σεβασμού της ατομικότητάς τους. Η ζωγραφική , οι συζητήσεις σε κύκλο αλλά και το πηγαίο ταλέντο των μαθητών ως προς την συγγραφή βοήθησε να φτάσουμε πιο γρήγορα στον στόχο μας».

Τα παιδιά απόλαυσαν την εμπειρία και ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό ενώ καλλιέργησαν τη δημιουργικότητά τους

«Βασικός στόχος και των τριών εκπαιδευτικών της σχολικής μας μονάδας ήταν να τους δώσουμε χώρο να εκφραστούν ελεύθερα, να αναπτύξουν τη φαντασία τους και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους μέσα από την συγκεκριμένη διαδικασία. Ο κάθε μαθητής συνέβαλλε με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες, να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους και να μάθουν πώς να συνεργάζονται για έναν κοινό σκοπό.

Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό και δημιουργικότητα. Συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία, πρότειναν ιδέες, έγραψαν κείμενα, εικονογράφησαν σελίδες και εργάστηκαν ομαδικά για να ολοκληρώσουν το έργο. Η εμπειρία αυτή ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή τους και τους έκανε να νιώσουν υπερήφανοι για το τελικό αποτέλεσμα — ένα βιβλίο που δημιούργησαν μόνοι τους».

Την ίδια ώρα οι προκλήσεις ενός εκπαιδευτικού που διδάσκει σε ένα μικρό διθέσιο σχολείου την περιφέρεια είναι αρκετές τονίζει η προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου.

«Ένας εκπαιδευτικός που διδάσκει σε ένα μικρό διθέσιο σχολείο αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις που σχετίζονται τόσο με το παιδαγωγικό έργο όσο και με το ευρύτερο κοινωνικό και διοικητικό πλαίσιο.

Διαφορετικές ηλικίες και τάξεις στην ίδια αίθουσα: Ο εκπαιδευτικός διδάσκει σε μαθητές διαφορετικών τάξεων ταυτόχρονα (π.χ. Α’ και Γ-Δ’ Δημοτικού), κάτι που απαιτεί αυξημένο προγραμματισμό και διαφοροποίηση διδασκαλίας. Συνδιδασκαλία των μαθημάτων δεν γίνεται στα μαθηματικά , όπως στα υπόλοιπα μαθήματα . Επομένως, είναι πολύ αγχωτικό καθημερινά να έχεις να διδάξεις ταυτόχρονα μαθηματικά τριών διαφορετικών τάξεων.
Προσαρμογή της ύλης και του ρυθμού μάθησης: Κάθε τάξη έχει τις δικές της ανάγκες, και ο εκπαιδευτικός πρέπει να προσαρμόζει συνεχώς τη διδασκαλία ώστε να καλύψει όλους τους μαθητές.
· Περιορισμένο διοικητικό και υποστηρικτικό προσωπικό: Ο δάσκαλος αναλαμβάνει υποχρεωτικά επιπλέον διοικητικές εργασίες (γραμματειακή υποστήριξη, διοργάνωση εκδηλώσεων κ.λπ.).

· Απουσία ειδικοτήτων: Τις περισσότερες φορές υπάρχει έλλειψη ειδικών παιδαγωγών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών και άλλων υποστηρικτικών ρόλων. Εξαιτίας αυτού, ο εκπαιδευτικός καλείται να επωμιστεί και αυτούς τους ρόλους.

Ετερόκλητο κοινωνικό υπόβαθρο μαθητών: Οι μαθητές μπορεί να προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα ή/και πολιτισμικά πλαίσια, με ποικίλα επίπεδα στήριξης από το σπίτι.
Στενές σχέσεις με την τοπική κοινότητα: Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση με τις οικογένειες των μαθητών, κάτι που μπορεί να δημιουργεί πιέσεις ή προσδοκίες.
Περιορισμένοι πόροι και εξοπλισμός: Τα σχολεία της περιφέρειας συχνά υπολείπονται σε τεχνολογικά μέσα, εποπτικά υλικά και υποδομές.
Απομακρυσμένη τοποθεσία: Η πρόσβαση σε επιμορφώσεις, βιβλιοθήκες, μουσεία και πολιτιστικά δρώμενα είναι περιορισμένη.
Έλλειψη συναδέλφων και συνεργασιών: Ο δάσκαλος μπορεί να είναι ο μόνος εκπαιδευτικός στο σχολείο ή να έχει ελάχιστη επαφή με άλλους εκπαιδευτικούς.
Περιορισμένες ευκαιρίες επιμόρφωσης: Δυσκολία στη συμμετοχή σε σεμινάρια ή εκπαιδευτικά προγράμματα λόγω απόστασης ή έλλειψης αντικαταστάτη.
Υπευθυνότητα για κάθε πτυχή της σχολικής ζωής: Σε περίπτωση ανάγκης (π.χ. ατυχήματα, καιρικά φαινόμενα, κρίσεις), ο δάσκαλος πρέπει να πάρει γρήγορες και υπεύθυνες αποφάσεις.
Η διδασκαλία σε ένα μικρό διθέσιο σχολείο στην περιφέρεια απαιτεί παιδαγωγική ευελιξία, δημιουργικότητα, αντοχή και αφοσίωση. Παρά τις προκλήσεις, για πολλούς εκπαιδευτικούς είναι και μια ιδιαίτερα πλούσια εμπειρία, καθώς προσφέρει βαθύτερες σχέσεις με τους μαθητές, τη χαρά της προσφοράς στην κοινότητα και την ευκαιρία για παιδαγωγική αυτονομία».

H κ. Ανδρεοπούλου ευχαριστεί παράλληλα «για την ουσιαστική και έμπρακτη παρουσία του όχι μόνο την ημέρα της γιορτής, αλλά και καθ΄όλη τη διάρκεια της χρονιάς» τον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας και προέδρο Σχολικής Επιτροπής κ. Μελέζο Ιωάννη, αλλά και την Πρόεδρο του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βελιτσαίων Βγενοπούλου Βασιλική για τη συμβολή της και τη στήριξή της στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης.