"ΑΝΑΣΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 18/2 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ

Ανάσα Ελευθερίας - And Breathe Normally

• Σκηνοθεσία-Σενάριο: Ίζολντ Ουγκατότιρ

• Σενάριο: Ντέζιρε Ακαβάν, Τσετσίλια Φρουτζιουέλε

• Ηθοποιοί: Κρίστον Μπόρα Χαραλντσντότιρ, Μπαμπετίντα Σάντζο, Πάτρικ Νόκβι Πέτουρσον.

• Φωτογραφία: Ίτα Ζμπρόνιεκ-Ζαζτ

• Μοντάζ: Φρέντερικ Μπρους

• Μουσική: Γκίσλι Γκάλντουρ

• Χώρα: Ισλανδία, Σουηδία, Βέλγιο (Έγχρωμη)

• Διάρκεια: 95΄

-Athens International Film Festival 2018, Βραβείο Κοινού
-Göteborg Film Festival 2018, Βραβείο FIPRESCI
-Hamptons International Film Festival 2018, Βραβείο Καλύτερης ταινίας
-Provincetown International Film Festival 2018, Βραβείο Κοινού
-Sundance Film Festival 2018, Βραβείο Σκηνοθεσίας
-Traverse City Film Festival 2018, Βραβείο Roger Ebert στην σκηνοθέτη
Κατά τη διάρκεια κάποιας βάρδιας ανακαλύπτει πως μια επίσης ανύπαντρη μητέρα από τη Γουινέα-Μπισάου επιχειρεί να ταξιδέψει παράνομα προς τον Καναδά. Η τελευταία συλλαμβάνεται και αποστέλλεται, μέχρι να απελαθεί, σε ένα κέντρο διαμονής προσφύγων, αλλά με έναν αναπάντεχο τρόπο οι πορείες των δύο γυναικών θα συναντηθούν ξανά.
Με στερεή, αποδραματοποιημένη σκηνοθετική ματιά που προσπαθεί να υπερβεί τις (δικές της) σεναριακές κοινοτοπίες, η Ουγκαντότιρ σερβίρει με πικρή, αν και φουριόζα ειλικρίνεια τα αισιόδοξα, συμφιλιωτικά αντιρατσιστικά μηνύματά της. Προβλέψιμη στην κοινωνική κριτική της, καταφέρνει να γεμίσει με βαθιά ανθρωπιά τους τρεις πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες, οι οποίοι υποστηρίζονται από μια ομαδικά μινιμαλιστική, κινηματογραφικής κοπής ερμηνεία ημιτονίων.
Χρήστος  Μήτσης
Isold Uggadottir

 

Διακρίσεις: 6 Βραβεία και 8 Υποψηφιότητες

-8 Υποψηφιότητες

 

Ασπρόμαυρο αθώο «ειδύλλιο» στην Ισλανδία ανάμεσα σε δύο ανύπαντρες μητέρες, η συνοριοφύλακας και Λευκή, η δεύτερη λαθρομετανάστρια και μαύρη από Γουινέα Μπισσάου—Ευαισθησία!  (Δ. Δανίκας)

Μια Ισλανδή ανύπαντρη μητέρα που αγωνίζεται σκληρά για να τα βγάλει πέρα βρίσκει δουλειά ως ελέγκτρια διαβατήριων. Κατά τη διάρκεια κάποιας βάρδιας ανακαλύπτει πως μια επίσης ανύπαντρη μητέρα από τη Γουινέα-Μπισάου επιχειρεί να ταξιδέψει παράνομα προς τον Καναδά. Η τελευταία συλλαμβάνεται, αλλά με έναν αναπάντεχο τρόπο οι πορείες των δύο γυναικών θα συναντηθούν ξανά.

Βραβείο σκηνοθεσίας στο Σάντανς και κοινού στις Νύχτες Πρεμιέρας για ένα τίμιο, λιτό δράμα χαρακτήρων με αισιόδοξα αντιρατσιστικά μηνύματα συμφιλίωσης. Μια ταινία που συγκινεί, διαθέτοντας ως πρόσταγμα την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη.

Τα βραβεία σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Σάντανς, κριτικών στο Γκέτεμποργκ και κοινού στις αθηναϊκές Νύχτες Πρεμιέρας, τα οποία συνοδεύουν την ταινία της Ίζολντ Ουγκαντότιρ, μαρτυρούν πως η πρωτοεμφανιζόμενη Ισλανδή διαθέτει ταλέντο και το τίμιο, λιτό δράμα της συναισθήματα που μπορούν να συγκινήσουν τον θεατή. Στην αρχή όλα ξεκινούν με μια αφηγηματική ψυχρότητα, ταιριαστή με εκείνη του ανεμοδαρμένου βορειοευρωπαϊκού τοπίου: η Λάρα, μια Ισλανδή ανύπαντρη μητέρα ενός αγοριού που αγωνίζεται σκληρά για να τα βγάλει πέρα, βρίσκει δουλειά ως ελέγκτρια διαβατήριων.

Η «Ανάσα Ελευθερίας» θέλει να κάνει μια ευθεία πολιτική δήλωση και αυτό γίνεται γρήγορα σαφές, αμέσως μόλις η πλοκή της αρχίζει να αποκτά τις απαραίτητες δραματικές διαστάσεις. Η τύχη φέρνει εύκολα και χωρίς καθυστερήσεις τις δύο «απόκληρες» κοντά, τα φυλακισμένα σκυλιά κάνουν ξεκάθαρους τους παραλληλισμούς και μια σειρά συμπτώσεων (όπως τα κρυμμένα ναρκωτικά) δυναμώνει τους δεσμούς δύο χαρακτήρων, που ξεκινούν ως εκ θέσεως αντίπαλοι και καταλήγουν εξ ανάγκης συνοδοιπόροι.

Δυο γυναίκες προσπαθούν να ξαναπάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους με φόντο το εντυπωσιακό ισλανδικό τοπίο στην όμορφη αυτή, συγκινητική πρώτη ταινία της Ίζολντ Ουγκαντότι (βραβείο FIPRESCI στο φεστιβάλ του Γκότεμποργκ και βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ του Σάντανς).

Δυο γυναίκες από διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο (η μια, μοναχική, φτωχή, με πολλά χρέη μητέρα, η άλλη, μια παράνομη μετανάστρια από τη Γουινέα-Μπισάου, που παρουσιάζεται ως Γαλλίδα για να ταξιδέψει στο Τορόντο), που ενώνουν τις προσπάθειες τους για να ξεπεράσουν τη γραφειοκρατία και τα διαφορα εμπόδια του συστήματος, με την Ουγκαντότι να χρησιμοποιεί ένα καθαρά ρεαλιστικό στιλ, συγγενικό με εκείνο του Κεν Λόουτς, για να αφηγηθεί τη δύσκολη, επίμονη πορεία τους και να αναπτύξει με λεπτομέρεια τους χαρακτήρες τους, με τις δυο πρωταγωνίστριές της να μας προσφέρουν δυο νατουραλιστικές, εξαιρετικές ερμηνείες.

Νίνος Φένεκ Μικελίδης

Κοινωνικός ρεαλισμός πιστός στις διδαχές του Κεν Λόουτς και των αδερφών Νταρντέν σε ένα ντεμπούτο από την Ισλανδία που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Σάντανς για την σκηνοθεσία του και απέσπασε στο 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας το Βραβείο Κοινού Fischer.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα επιχειρήματα των ταινιών κοινωνικού ρεαλισμού εξαντλούνται στην ευκολία ενός συναισθηματικού εκβιασμού ή ενός φθηνού μελοδράματος, επιστρατεύοντας συχνά ένα «πορνό» μιζέριας αντί να επενδύσουν στη βαθύτερη διερεύνηση μιας προβληματικής συνθήκης. Είναι προφανές ότι διανύουμε μια εποχή ιδιαίτερα οξυμένων κοινωνικών αντιθέσεων και κατάφορης αδικίας, όμως, ένα σινεμά προορισμένο να ευαισθητοποιήσει δεν μπορεί να επαφίεται αποκλειστικά σε χάρτινους και αδύναμους χαρακτήρες οι οποίοι άγονται και φέρονται από τις βουλές ενός αδίστακτου συστήματος. Αν μη τι άλλο, η λογική του καρπαζοεισπράκτορα δεν έχει πλέον κάτι καινούργιο να προσφέρει, αντίθετα είναι πολιτικά επικίνδυνη.

Η «Ανάσα Ελευθερίας», το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Ίσολντ Ιγκατότιρ που κέρδισε στο Φεστιβάλ του Σάντανς το Βραβείο Σκηνοθεσίας και στις Νύχτες Πρεμιέρας το Βραβείο Κοινού Fischer αποφεύγει επιμελώς τις παραπάνω παγίδες, διατηρώντας μια ψυχραιμία στο βλέμμα της καθόλη την διάρκειά της. Στο επίκεντρό της βρίσκονται δύο ανύπαντρες μητέρες, η Λάρα από την Ισλανδία και η Άντζα από την Γουινέα Μπισάου, οι ζωές των οποίων διασταυρώνονται με τον πιο απρόσμενο τρόπο. Απογοητευμένη από την πενιχρή οικονομική της κατάσταση και προσπαθώντας να εξασφαλίσει τροφή και στέγη για τον μικρό Έλνταρ, η Λάρα πασχίζει να μονιμοποιηθεί στο αεροδρόμιο που ξεκίνησε να εργάζεται ως ασκούμενη. Μια μέρα στον έλεγχο των διαβατηρίων θα διορθώσει την παράλειψη ενός συναδέλφου της και θα εντοπίσει ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα της Άντζα είναι πλαστά. Συνεπώς, η άτυχη μετανάστρια θα βρεθεί εγκλωβισμένη σε ένα κέντρο κράτησης την ίδια στιγμή που η κόρη της θα καταφέρει να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο για τον Καναδά. Οι δρόμοι των δύο γυναικών που φαινομενικά βρίσκονται σε απέναντι στρατόπεδα θα διασταυρωθούν ξανά, αλλά αυτή τη φορά ο μικρός Έλνταρ θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο που θα τις οδηγήσει να αντιληφθούν πως αυτά που τις ενώνουν είναι αρκετά περισσότερα από όσα τις χωρίζουν.

Υπογράφοντας το σενάριο και την σκηνοθεσία η πρωτοεμφανιζόμενη Ιγκατότιρ καταφέρνει να αναπτύξει επί της οθόνης δύο στιβαρούς γυναικείους χαρακτήρες, σκιαγραφώντας διακριτικά τα back story τους και εξερευνώντας επαρκώς τις μεταξύ τους δυναμικές. Σε παράλληλη τροχιά, οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστριών της αλλά και του μικρού Πάτρικ Πέτουρσον είναι ισορροπημένες και προικισμένες με μια ζεστασιά που έρχεται σε κοντράστ με το παγωμένο σκηνικό. Απ’ την άλλη πλευρά κάποιες σεναριακές ευκολίες σε σημεία κλειδιά της πλοκής είναι δύσκολο να περάσουν απαρατήρητες αλλά τελικά καταγράφονται ως μικρά ατοπήματα που δεν αρκούν για να γκρεμίσουν αυτό που επιμελώς χτίζει η Ισλανδή δημιουργός. Δηλαδή, ένα φιλμ πιστό στην στην παράδοση του Κεν Λόουτς και των αδερφών Νταρντέν, ένα νατουραλιστικό δράμα που δεν ενδίδει σε μελοδραματικές εξάρσεις αλλά που είναι ικανό να συγκινήσει, διαθέτοντας ως πρόσταγμα την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη.

Κωστής  Θεοδοσόπουλος

 

Ισλανδή Σκηνοθέτης και Σεναριογράφος, με πολλά φεστιβαλικά βραβεία στο ενεργητικό της. Φιλμογραφία: 2018 Ανάσα Ελευθερίας, 2011 Útrás Reykjavík (Short), 2010 Clean (Short), 2009 Day in Life (Short), 2009 Njálsgata (Short), 2006 Góðir gestir (Short).