«Η αστική Πάτρα ήταν για μένα αποστείρωση και θάνατος»
Να κρυφοκοιτάξουμε τα κλεφτά, τολμηρά, ηλεκτρονικά μηνύματα δυο παράνομων εραστών μας καλεί το νέο βιβλίο «Μπορείς» της πολυβραβευμένης πατρινής συγγραφέως Ερσης Σωτηροπούλου. Το ραντεβού με την ίδια και την σκανδαλιστική, ερωτική αλληλογραφία των παθιασμένων ηρώων της έχει δοθεί αυτή την Παρασκευή στο κεντρικό ξενοδοχείο «Βυζαντινό» της Ρήγα Φεραίου. Με αφορμή την κάθοδό της στη γενέτειρα, μίλησε στο thebest.gr:
Επιστροφή στην Πάτρα. Ποιά είναι τα συναισθήματα; Εχει αλλάξει στα μάτια σας η πόλη με την πάροδο των χρόνων;
Βίωσα μια εφηβεία μεγάλης σύγκρουσης με την πόλη της Πάτρας στο σύνολό της. Δεν άντεχα τις απαγορεύσεις της εποχής. Ολο αυτό άλλαξε γράφοντας το «Ζιγκ Ζαγκ τις νεραντζιές», μέσα από το οποίο συμφιλιώθηκα τότε με την πόλη και γύρισα πίσω. Πέρυσι που πέθανε η μητέρα μου έσπασε ο τελευταίος δεσμός και τώρα με την παρουσίαση του νέου βιβλίου έχω μια καλή ευκαιρία επαναπροσέγγισης.
Παρά την αντιδραστική νεότητα και τη φυγή από την Πάτρα, πάντως, λόγω της οικογένειάς σας, θεωρείστε ένα κομμάτι του αλλοτινού αστικού της παρελθόντος.
Το ξέρω και είναι αστείο. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει πια αστική Πάτρα. Ούτε ψήγματα από εκείνη. Εγώ ήμουν σε κάθετη κόντρα ακριβώς με αυτή. Θυμάμαι αποβολές και σκασιαρχεία. Το μόνο που δεν με έθελγε ήταν αυτό που λέτε αστική κοινωνία. Αντίθετα με τραβούσαν τα Ταμπάχανα, η άνω πόλη και όλες οι γειτονιές που δεν ήξερα. Εκεί που τα μέρη απέπνεαν κάτι ανάκατο πληθυσμιακά, κάτι έντονο και ερωτικό. Το κάτω μέρος της Πάτρας, το αστικό, ήταν για μένα η αποστείρωση, ο θάνατος.
Ένα γνώρισμα της δουλειάς σας είναι η προκλητική σας γλώσσα. Δεν σκεφτήκατε ποτέ πως ίσως αυτό αποθαρρύνει κάποια μερίδα αναγνωστών;
Ποτέ, ούτε κατά διάνοια. Όταν γράφω δεν έχω ποτέ ενδοιασμούς τέτοιου τύπου, ούτε ερωτήματα. Με ενδιαφέρει να είμαι κοντά στην αλήθεια του κειμένου. Δεν εκφράζομαι έτσι για να εντυπωσιάσω αλλά επειδή δεν μου αρέσει να ωραιοποιώ καταστάσεις στις ιστορίες μου. Ηταν απρόσμενο για μένα το ότι ακόμα και συνάδελφοί μου έχουν βρει τα κείμενά μου προκλητικά.
Πώς προέκυψε το νέο βιβλίο, με ποια ερεθίσματα και ποια θεματική;
«Κρατούσα σημειώσεις όσο έγραφα το "Τι μένει από τη νύχτα". Στα έξι χρόνια της συγγραφής του συγκεντρώθηκε έτσι ένα υλικό που διέθετε ίντριγκα, αυτοτέλεια και αυτονομία. Ετσι γεννήθηκε το «Μπορείς» που είναι κι αυτό μια ερωτική ιστορία».
Εχουμε λοιπόν ξανά μια ερωτική ιστορία. Είστε της άποψης πως η κινητήριος δύναμη της ζωής είναι ο έρωτας;
Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι το ότι όλο και πιο δύσκολα αφήνεται κανείς ολοκληρωτικά στον έρωτα. Δύσκολα παραδίνεται και διακινδυνεύει, με τις ανασφάλειες να είναι πλέον πολύ περισσότερες. Θέλω να πω πως τα πράγματα έχουν αντιστραφεί στον ερωτικό τομέα. Τώρα που το σεξ είναι αποδεκτό και δεδομένο στις σχέσεις, το μεγάλο ταμπού είναι να πεις σ’ αγαπώ, σε λατρεύω.
Το βιβλίο είναι γεμάτο e-mail και σημειώματα, δεν έχει αφήγηση. Ο αναγνώστης καλείται να γεμίσει τα κενά. Το ζευγάρι του βιβλίου έχει «επίσημες σχέσεις», οπότε συνδέεται παράνομα. Δεν μιλάμε βέβαια για κλασικό επιστολογραφικό έργο, γιατί οι ρυθμοί είναι σημερινοί. Σε μια εποχή υψηλής ταχύτητας, όταν δηλαδή μπορείς να έχεις delivery το φαγητό σου ή ακόμα και έναν ερωτικό σύντροφο με ένα «κλίκ», αντιλαμβάνεσαι πως ο έρωτας δεν είναι τόσο απλά προσβάσιμος. Αυτός που πάσχει δεν ικανοποιείται με delivery. Παλιά με τα γράμματα υπήρχε ο χρόνος της προσμονής για να ωριμάσει το συναίσθημα. Σήμερα, με τους γρήγορους, brutal ρυθμούς, το κενό είναι πολύ πιο σκληρό. Η δυνατότητα της επαφής που ψηφιακά φαίνεται απλή, τελικά είναι παγίδα.
Τελικά οι ήρωες «μπορούν» να αγαπηθούν;
Το «Μπορείς;» του τίτλου αφορά τον αναγνώστη. Τον αναγνώστη, που ενώ διαβάζει αυστηρά προσωπικά μηνύματα μπορεί να έρχεται σε αμηχανία και να αισθάνεται ηδονοβλεψίας. Οι ήρωες από την πλευρά τους βασανίζονται και κάνουν μικρά άλματα, αλλά δεν τολμούν το μεγάλο άλμα. Η σχέση τους διαμορφώνεται όσο προχωράει το βιβλίο, φθάνουν συχνά στο χωρισμό, υπάρχει ένταση, αλλά δεν είναι ποτέ απόλυτα κοντά ώστε να φθάσουν σε happy end.
Συμμερίζεστε την άποψη πως οι άνθρωποι της τέχνης πρέπει να υψώνουν τη φωνή τους και να διατυπώνουν απόψεις σε καιρούς δυσμενείς για τη χώρα;
Γενικά δεν είμαι της άποψης πως ο συγγραφέας πρέπει να λέει τη γνώμη του για όλα. Αυτό γίνεται κουραστικό και ακούγονται βλακείες. Είναι πολύ πιο σημαντικό να θέτεις ερωτήματα γράφοντας. Για παράδειγμα στο «Μπορείς;» συναντάμε την Ελλάδα του δημοψηφίσματος και την ανθρωπογεωγραφία της. Ο εραστής είναι απογοητευμένος αλλά παραμένει ιδεαλιστής αριστερός. Αντίθετα, εκείνη αντιμετωπίζει κριτικά τα πράγματα. Θέλω να πω, πως επειδή ταξιδεύω πολύ έχω μιλήσει για την Ελλάδα της κρίσης στον ξένο Τύπο, όπως π.χ. όταν μου ζητήθηκε από τη Le Monde γιατί έξω θέλουν μια εικόνα της χώρας μας από εμάς. Το λέω γιατί πλέον ασχολούνται ελάχιστα με την Ελλάδα, επειδή νομίζουν πως όλα πια τακτοποιήθηκαν. Κάτι που δεν συμβαίνει. Δεν νιώθω όμως έτοιμη να λέω παντού τη γνώμη μου, είναι φθορά για μένα.
ΜΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΓΕΜΑΤΗ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
Με σπουδές φιλοσοφίας και πολιτιστικής ανθρωπολογίας στη Φλωρεντία, η Ερση Σωτηροπούλου πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1980 με την ποιητική συλλογή «Μήλος+Θάνατος+...+...». Το μυθιστόρημά της «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2000 και με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω. Επίσης, το 2011 το μυθιστόρημά της «Εύα» τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ η συλλογή διηγημάτων της «Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα» απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2012. Φέτος, κέρδισε το Βραβείο «Μεσόγειος» (Prix Mediterranee) για το βιβλίο της «Τι μένει από τη νύχτα».
*Παρασκευή 10/11 στις 7.30 μ.μ. το καινούριο βιβλίο της Ερσης Σωτηροπούλου «Μπορείς;» θα παρουσιαστεί στο «Βυζαντινό» από το βιβλιοπωλείο Discover και τις εκδόσεις "Πατάκη. Θα μιλήσουν: Κρίστυ Κουνινιώτη, πολιτιστική συντάκτρια της εφημερίδας "Πελοπόννησος" και μεταφράστρια, Στεφανία Κωστοπούλου, φιλόλογος, Θεόδωρος Ντρίνιας, διδάκτωρ Οργάνωσης και Διοίκησης, δημοτικός σύμβουλος, καθώς και η συγγραφέας. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Νίκος Δερτιλής.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
