Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση: Mία σύγχρονη ματιά στην αντιμετώπισή της

Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 13 Οκτωβρίου, τη γενέθλια ημέρα του Γερμανού Ιατρού Rudolf Virchow, ο οποίος περιέγραψε για πρώτη φορά το 1859 το φαινόμενο της θρόμβωσης, ανοίγοντας το δρόμο για την κατανόηση και την αντιμετώπιση της φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου και της πνευμονικής εμβολής. Ο στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Θρόμβωσης είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού μέσα από επιστημονικές δράσεις.

Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ονομάζουμε την κατάσταση δημιουργίας θρόμβου μέσα στις κεντρικές φλέβες των κάτω άκρων. Ο θρόμβος αποτελεί πηγμένο αίμα, κομμάτι του οποίου μπορεί να αποσπαστεί από την αρχική του θέση, στο κάτω άκρο, και να “ταξιδέψει” προς τα πνευμόνια. Εκεί, μπορεί να προκαλέσει σημαντικό εμπόδιο στην κυκλοφορία του αίματος, εμποδίζοντας το αίμα να ‘γεμίσει’ με οξυγόνο, μια επιπλοκή εξαιρετικά επικίνδυνη, γνωστή ως πνευμονική εμβολή.

Επομένως, καθίσταται σαφές πως μια από τις πιο επικίνδυνες επιπλοκές της φλεβικής θρόμβωσης στους νοσοκομειακούς αρρώστους είναι η πνευμονική εμβολή, η οποία μπορεί να αποδειχτεί έως και θανατηφόρα. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να τονίσουμε πως η πνευμονική εμβολή είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε αυτή την κατηγορία ασθενών που θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν πρωτίστως αντιμετωπιστεί η θρόμβωση που την προκαλεί.

Επιπλέον, αποτελεί την τρίτη, σε συχνότητα, αιτία καρδιαγγειακής νόσου. Το 18%, περίπου, των ασθενών με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, θα υποστεί νέο επεισόδιο θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής, μέσα στα επόμενα 3 έτη. Τέλος, τα 2/3 των ασθενών με φλεβική θρόμβωση θα αναπτύξουν μεταθρομβωτικό σύνδρομο, μια επιπλοκή της θρόμβωσης με σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών.

Η βασική θεραπεία (και συνήθως η μόνη), ενός επεισοδίου φλεβικής θρόμβωσης, είναι η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής. Η αντιπηκτική αγωγή εμποδίζει την επέκταση του θρόμβου και μειώνει την πιθανότητα μιας πνευμονικής εμβολής. Αντιθέτως, ΔΕΝ διαλύει τον υπάρχοντα θρόμβο, ΔΕΝ αντιμετωπίζει, άμεσα, τα συμπτώματα και ΔΕΝ εμποδίζει την εμφάνιση του μεταθρομβωτικού συνδρόμου. Ανακύπτουν, λοιπόν, τα ακόλουθα ερωτήματα:

1. Είναι η αντιπηκτική αγωγή αρκετή, ως μόνη θεραπεία ή χρειάζεται λήψη επιπλέον μέτρων;
2. Υπάρχει τρόπος να αποφύγουμε την εμφάνιση του μεταθρομβωτικού συνδρόμου;
3. Αξίζει να προσπαθήσουμε να το αποφύγουμε;

Ξεκινώντας από το τρίτο ερώτημα, αν αξίζει, δηλαδή, να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε το μεταθρομβωτικό σύνδρομο η απάντηση είναι σίγουρα θετική, αν σκεφτεί κανείς τις σοβαρές συνέπειες του συνδρόμου:

1. Σοβαρός πόνος στο πάσχον σκέλος
2. Αδυναμία (λόγου πόνου) βάδισης
3. Σημαντικό πρήξιμο του ποδιού, που επιμένει, παρά την συντηρητική θεραπεία
4. Ερυθρότητα (κοκκινίλα) στο πόδι από μικροαιμορραγίες στο δέρμα
5. Μελανό χρώμα δέρματος
6. Έντονη, ενοχλητικότατη, φαγούρα στο πόδι
7. Δερματικές φλεγμονές
8. Μεγάλα και βαθιά έλκη (πληγές), δύσκολα διαχειρίσιμα

Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι μεταθρομβωτικό σύνδρομο θα αναπτύξει το 40-60% των ασθενών, με σοβαρή φλεβική θρόμβωση και, μάλιστα, το 4-8%, αυτών των ασθενών, θα παρουσιάσει τις βαρύτερες συνέπειές του, όπως είναι οι βαθιές πληγές.

Στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση είναι και πάλι θετική με την ανάπτυξη νέων, ασφαλέστερων χειρουργικών τεχνικών απομάκρυνσης του θρόμβου με την διαδικασία της διαδερμικής θρομβόλυσης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ειδικών καθετήρων στην περιοχή της βλάβης, χωρίς τομές και χειρουργικά τραύματα, αλλά με χειρισμούς στο εσωτερικό του αγγείου, μέσα από μικρές τρύπες στο δέρμα.

Η πρώτη φορά που προτάθηκε η χρήση της διαδερμικής θρομβόλυσης, για κάποιες από τις περιπτώσεις εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, ήταν το 2008, από το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ιατρών Θώρακος. Το 2011, η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία συνέστησε μια πιο εξελιγμένη μορφή διαδερμικής θρομβόλυσης, την φαρμακομηχανική, σε ασθενείς μικρού αιμορραγικού κινδύνου με έντονα συμπτώματα στο πόδι. Με την φαρμακομηχανική διαδερμική θρομβόλυση επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη διάλυση του θρόμβου λόγω ταυτόχρονης δράσης ειδικού φαρμάκου και μηχανικής δράσης ειδικής συσκευής που τοποθετείται μέσα στον θρόμβο. Το 2012, η Αμερικάνικη Φλεβολογική Εταιρεία πρότεινε τα κριτήρια των ασθενών που μπορούν να ωφεληθούν από την θρομβολυτική θεραπεία:

1. Πρώτο επεισόδιο θρόμβωσης σε φλέβες του μηρού και της λεκάνης
2. Διάρκεια συμπτωμάτων μικρότερη από 14 ημέρες
3. Μικρός αιμορραγικός κίνδυνος
4. Ασθενείς με ικανότητα για άμεση κινητοποίηση και καλό προσδόκιμο επιβίωσης

Τέλος, για να απαντήσουμε και στο πρώτο ερώτημα, η αντιπηκτική αγωγή, σήμερα, τουλάχιστον για κάποιους ασθενείς με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση δεν επαρκεί ως μοναδικό μέτρο αντιμετώπισης.

Διαβάστε εδώ τι είπαν για τον κο Τσεκούρα οι ασθενείς του.

Τσεκούρας Νικόλαος MD, ECFMG, PHD, Αγγειοχειρουργός -Διδάκτωρ Πανεπιστημίου ΑθηνώνΤ. Clinical Fellow Jobst Vascular Institute (Toledo, Ohio) University of Michigan (Ann Arbor) – USA. Για περισσότερες πληροφορίες , επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: www.dr-tsekouras.gr, ή καλέστε στο 2106215855 , 6977741191