Αχαΐα: Μία γέννα στο σπίτι κάθε 15 ημέρες – Με καισαρική το 50% των τοκετών στα δημόσια νοσοκομεία

Έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που οι γυναίκες γεννούσαν στο σπίτι, με ό,τι κινδύνους έκρυβε αυτό στις περιπτώσεις των περίπλοκων τοκετών, ωστόσο ανεξαρτήτως του χώρου γέννησης οι γυναίκες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία,  βίωναν τη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού. Σήμερα η Ελλάδα κατέχει ρεκόρ καισαρικών  και στα δημόσια νοσοκομεία , οι οποίες σε ποσοστό αγγίζουν το 56, 8%. Αριθμός πολύ υψηλότερος από τα αποδεκτά  επίπεδα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με το πόρισμα του ελληνικού παραρτήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το οποίο δημοσιοποίησε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός .

Σύμφωνα με την Πρόεδρο του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών – Μαιευτών Πάτρας  Μαρία Κιούρτη και στην Αχαΐα οι καισαρικές τομές στα δημόσια νοσοκομεία είναι σε υψηλά επίπεδα και κατά μέσο όρο αγγίζουν το 50%.Προσθέτει δε, ότι παρατηρείται το φαινόμενο τις ημέρες των γιορτών το ποσοστό των καισαρικών να αυξάνεται και να αγγίζει ως και το 70%. Η κ. Κιούρτη επισημαίνει στο thebest.gr ότι ο Σύλλογος έχει ζητήσει από τα νοσοκομεία της περιοχής στοιχεία για τους ακριβείς αριθμούς των τοκετών που γίνονται με καισαρική, ωστόσο σε κάθε περίπτωση γνωρίζει καλά ότι τις τελευταίες δεκαετίες και στην Αχαΐα έγινε μεγάλο αριθμητικό «άλμα» στις καισαρικές. «Μέχρι το 2001 οι καισαρικές ήταν γύρω στο 30 – 35%. Από το 2003 και μετά η αύξηση γίνεται μεγαλύτερη και από το 2007 και μετά τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα».

Τα αίτια

Ο Σύλλογος Μαιών – Μαιευτών Πάτρας αρχικά απέδιδε τις πολλές καισαρικές σε έλλειψη προγραμμάτων προετοιμασίας των εγκύων για τον  φυσιολογικό τοκετό , τον θηλασμό κλ. Πλέον  γίνονται μαθήματα ανώδυνου τοκετού στην Πάτρα , στο ΠΕΔΥ Αγίου Αλεξίου, στο  ΠΙΚΠΑ στη Μιαούλη και Μαιζώνος, ενώ στο ΠΕΔΥ Ζαρουχλεΐκων γίνεται προετοιμασία και ενημέρωση γύρω από τον τοκετό και τον θηλασμό. Όπου δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι, δεν γίνονται μαθήματα ανώδυνου τοκετού αλλά προετοιμασία και ενημέρωση, επισημαίνει η κ .Κιούρτη. Επίσης  αντίστοιχη ενημέρωση και προετοιμασία γίνεται  στο  Αίγιο, στο πρώην ΠΙΚΠΑ και στο ΠΕΔΥ.

Η Μαρία Κιούρτη τονίζει ότι  σταδιακή  η υποχώρηση των φυσιολογικών τοκετών άρχισε να γίνεται στα νοσοκομεία από τη στιγμή της εφαρμογής του ΕΣΥ  «η οποία έγινε με οριζόντιο τρόπο» και ο τοκετός έγινε πιο ιατροκεντρικός,  την έλλειψη μαιευτικού προσωπικού, το οποίο εκτελεί και άλλα καθήκοντα, πέρα από τα προβλεπόμενα, «από αυτά του  βοηθού νοσηλευτή μέχρι του τραυματιοφορέα», ενώ τονίζει ότι το φαινόμενο παρουσιάζει  και στοιχεία εμπορευματοποίησης .

«Δεν είμαστε εναντίον των γιατρών, να συνεργαζόμαστε θέλουμε. Τους τοκετούς πρέπει να τους κάνουν οι μαίες και ο γιατρός πρέπει να βρίσκεται στο περιβάλλον, ώστε να επέμβει όταν οι συνθήκες το απαιτούν. Κι εμείς οι μαίες γνωρίζουμε να κρίνουμε ποιες συνθήκες απαιτούν τη συνδρομή του γιατρού. Είμαστε ιατρικό επάγγελμα. Όταν έγινε το ΕΣΥ μας ενέταξαν στη νοσηλευτική υπηρεσία. Εμείς ζητάμε να δημιουργηθεί μαιευτική υπηρεσία. Αν οι μαίες κάνουν τους τοκετούς όπως στο παρελθόν θα έχουμε άλλη εικόνα.».

Τοκετός στο σπίτι

Την ίδια ώρα ένα άλλο φαινόμενο παρατηρείται στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας σύμφωνα με τον Σύλλογο. Γυναίκες επιλέγουν να γεννήσουν στο σπίτι τους με τη βοήθεια μαιών. «Κάθε 15 ,ε 20 περίπου ημέρες έχουμε έναν τοκετό στο σπίτι. Πρόκειται για γυναίκες ηλικίας από 25 έως 35 ετών, που είναι χαμηλού κινδύνου για επιπλοκή. Ο Σύλλογός μας έχει εποπτεία στις περιπτώσεις αυτές. Εξάλλου η Πάτρα έχει στις δύο άκρες της δύο νοσοκομεία και αυτό προσφέρει ασφάλεια. Είναι γυναίκες που επιλέγουν να γεννήσουν στο σπίτι γιατί εκεί αισθάνονται ότι μπορούν να ζήσουν αυτό που δικαιούνται. Ο τοκετός είναι μια βιωματική διαδικασία».

Η εικόνα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα σχεδόν το 58% των τοκετών γίνεται με καισαρική τομή, ποσοστό που σε επίπεδο χωρών του ΟΟΣΑ «ανταγωνίζεται» μόνο η Τουρκία, στην οποία το 51% των τοκετών γίνεται με καισαρική. Πέρυσι, σύμφωνα με την kathimerini.gr ο ΕΟΠΥΥ κλήθηκε να αποζημιώσει σε ιδιωτικά και δημόσια μαιευτήρια 38.159 καισαρικές τομές έναντι 28.319 φυσιολογικών τοκετών. Τους πρώτους δύο μήνες του 2017, οι αντίστοιχοι αριθμοί είναι 5.210 καισαρικές και 3.840 φυσιολογικοί τοκετοί. Στο ΕΣΥ το 54% των τοκετών γίνεται με καισαρική τομή. Το ποσοστό αυτό δεν αφορά μόνο τα δημόσια νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων αλλά και της περιφέρειας. Είναι ενδεικτικό ότι σε δημόσια νοσοκομεία της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας, από τους 3.767 τοκετούς που πραγματοποιήθηκαν το 2016, οι 1.983 (52,65%) ήταν με καισαρική τομή και οι 1.784 (47,35%) φυσιολογικοί.

Στο Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» με καισαρική τομή γέννησε πέρυσι το 55,7% των επιτόκων (927 έναντι 738 με φυσιολογικό τοκετό), στο Νοσοκομείο Βέροιας το 52,2%, στο Εδεσσας το 56,3%, στο Γιαννιτσών το 50,4%, στο Κοζάνης το 54,2% και στο Καστοριάς το 60,1% των επιτόκων. Τα μόνα νοσοκομεία της 3ης ΥΠΕ όπου οι φυσιολογικοί τοκετοί ήταν περισσότεροι από τις καισαρικές τομές ήταν τα Φλώρινας, Κατερίνης, Πτολεμαΐδας και Γρεβενών, και αυτά με ποσοστά πολύ κοντά στο 50% των τοκετών.

Στα νοσοκομεία της Κρήτης το 2016 πραγματοποιήθηκαν 3.795 τοκετοί, η πλειονότητα με καισαρικές τομές: 2.205 (58%) έναντι 1.590 φυσιολογικών (42%). Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου το 60% των τοκετών έγινε με καισαρικές (522 έναντι 349 φυσιολογικοί), στο Βενιζέλειο το 50% (505 έναντι 512), στο Χανίων το 64%, στο Ρεθύμνου το 56% και στο Αγίου Νικολάου το 63%. Στο Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας Σητείας πέρυσι πραγματοποιήθηκαν 14 τοκετοί. Ολοι με καισαρική τομή!

«Βολική» μέθοδος

Στην Ελλάδα, οι καισαρικές τομές μετατράπηκαν μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, από μια αναγκαστική επιλογή για καθαρά ιατρικούς λόγους, σε μια κοινωνικά αποδεκτή μέθοδο, «βολική» από άποψης χρόνου για γιατρούς και γονείς. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, στο οποίο το 2016 έγιναν 795 καισαρικές τομές (64,6%) και μόλις 436 φυσιολογικοί τοκετοί (35,4%). Στο ίδιο νοσοκομείο μόλις πριν από 15 χρόνια ο αριθμός των φυσιολογικών τοκετών ήταν τριπλάσιος έναντι των καισαρικών τομών: 388 καισαρικές τομές το 2001 (25,3%) έναντι 1.142 φυσιολογικών τοκετών (74,7%).