H ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΤΥΝΗΣΙΑΚΗ ΤΑΙΝΙΑ "ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΑΝΟΙΧΤΑ" ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΣΧΗ

Την αξιόλογη ταινία παραγωγής της Τυνησίας και της Γαλλίας του 2015, με τίτλο «Με τα Μάτια Ανοιχτά/As I Open my Eyes/ À Peine j'Ouvre les Yeux» και διάρκειας 102 λεπτών, σε σκηνοθεσία της Λέιλα Μπουζίντ με τους: Μπαγιά Μεντχαφάρ, Γκάλια Μπεναλί, Μοντασάρ Αγιάρι, θα προβάλλει η Κινηματογραφική Λέσχη Πάτρας αυτή τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2017 στις 18.00, στις 20.15 και στις 22.30 στα Στερ/Odeon στη Βέσο Μάρε.

Λίγο πριν από την Αραβική Άνοιξη στην Τυνησία η 18χρονη Φάρα ζει με ένταση την εναλλακτική Τύνιδα. Οι σχέσεις με τη δυναμική μητέρα της φτάνουν σύντομα στα άκρα, αφού εκείνη θα κάνει τα πάντα για την προστατεύσει από την επερχόμενη σύγκρουση με το αναπόφευκτο της πραγματικότητας.

Όπως έγραψε το περιοδικό Αθηνόραμα, η Λέιλα Μπουζίντ χρησιμοποιεί εμπνευσμένα τη μουσική ως προνομιακό σεναριακό όχημα, αποτυπώνοντας στο πεντάγραμμο την επαναστατική ορμή της νέας Τυνησίας. Το γκρουπ παντρεύει την παραδοσιακή μουσική (το παλιό) με ροκ επιρροές (τη δύση) κι αιχμηρό στίχο (πολιτικός ακτιβισμός), παρουσιάζοντας έτσι ένα συναρπαστικό μελωδικό μείγμα που συγκινεί το κοινό (το μέλλον) – εκπληκτικό το σάουντρακ από τον Ιρακινό Κιγιάμ Αλαμί.

Χωρίς να προσφέρει διδαχές κι ευκολίες, το φιλμ ρίχνει φως σε μια αυταρχική πραγματικότητα, με τα νυχτερινά πλάνα του Σεμπάστιαν Γκέπφερτ και –κυρίως– την εκρηκτική παρουσία της πρωτοεμφανιζόμενης Μπάγια Μεντχαφέρ να ξεχωρίζουν.

Το κινηματογραφικό σάιτ flix.gr και ο Θανάσης Πατσαβός έγραψαν τα εξής για την ταινία «Με τα Μάτια Ανοιχτά/A Peine J’Ouvre les Yeux» της Λέιλα Μπουζίντ.

Το εντυπωσιακό ντεμπούτο της Λέιλα Μπουζίντ είναι μια ιστορία ενηλικίωσης που μιλά με εξίσου διαυγή και αποκαλυπτικό τρόπο για την εφηβεία όσο και για την ταραγμένη πολιτική κατάσταση στην Τυνησία λίγο πριν από την Αραβική Άνοιξη.

Βρισκόμαστε στην Τυνησία το 2010, λίγους μήνες πριν από την «Επανάσταση των Γιασεμιών», η οποία πυροδότησε στην ουσία αυτό που ονομάστηκε «Αραβική Ανοιξη», τερματίζοντας μια δικτατορία τριών σχεδόν δεκαετιών. Η Φάρα, δεκαοκτώ ετών, μόλις τελείωσε το σχολείο, και η οικογένειά της ήδη τη φαντάζεται να σπουδάζει Ιατρική. Εκείνη, όμως, έχει άλλα όνειρα. Τραγουδάει σε ένα συγκρότημα με πολιτικό στίχο, που μόλις ξεκινά να δίνει συναυλίες.

Είναι παθιασμένη με τη ζωή, πίνει αλκοόλ, ανακαλύπτει τον έρωτα και την πόλη της τη νύχτα, αντίθετα με τις επιθυμίες της πιο συντηρητικής μητέρας της Χαγιέτ, που γνωρίζει πολύ καλά τη σκοτεινή πλευρά της πατρίδας της και τα όρια της συντηρητικής κοινωνίας της, με τα οποία σύντομα θα έρθει αντιμέτωπη και η ίδια η Φάρα.

Βοηθός του Αμπντελατίφ Κεσίς στην βραβευμένη ταινία «Ζωή της Αντέλ», η Λέιλα Μπουζίντ μοιάζει να μοιράζεται με τον συμπατριώτη της σκηνοθέτη, και κυρίως με την ταινία του, «Κουσκούς με Φρέσκο Ψάρι», τον επίμονο τρόπο με τον οποίο η χειροκίνητη κάμερα ακολουθεί στενά τους χαρακτήρες, και κυρίως την αγάπη για τις δυναμικές νεαρές ηρωίδες που εκτονώνουν τα συναισθήματά τους μέσα από το χορό και τη μουσική, σαν απάντηση με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται από τη συντηρητική κοινωνία της πατρίδας τους.

Το «Με τα Μάτια Ανοιχτά», το εντυπωσιακό μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Μπουζίντ, ίσως να εξελισσόταν σε μια συμβατική ταινία ενηλικίωσης που θα μπορούσε να εκτυλίσσεται οπουδήποτε, αν οι διαστάσεις που της δίνει η σκηνοθέτιδα δεν ήταν παράλληλα εκείνες μιας καθαρά πολιτικής ταινίας, που μιλά με εξίσου διαυγή και αποκαλυπτικό τρόπο για την εφηβεία όσο και για την ταραγμένη πολιτική κατάσταση και το αυταρχικό καθεστώς της Τυνησίας την περίοδο που καταγράφει.

Το κάνει, όμως, με έναν επιδέξια ύπουλο τρόπο που ξεφεύγει από τις παγίδες μιας στρατευμένης ταινίας του λεγόμενου σινεμά καταγγελίας, πλάθοντας έναν χαρακτήρα που μπορεί από τη μια μεριά να εκπροσωπεί με έμμεσο τρόπο τους αγώνες και τις αγωνίες μιας ολόκληρης χώρας ή να χρησιμεύει ως σύμβολο (μιας νεολαίας που διψά να αντιδράσει απέναντι στο κατεστημένο κάθε είδους, χωρίς να γνωρίζει ακόμα τις συνέπειες), αλλά από την άλλη δεν παύει ποτέ να αποτελεί μια σύνθετα σκιαγραφημένη προσωπικότητα – κάτι που πριμοδοτείται και από την πηγαία, σαρωτική ερμηνεία της πρωτοεμφανιζόμενης Μπάγια Μεντχαφέρ.

Η Μπάγια Μεντχαφέρ μεταμορφώνεται σταδιακά από ατίθαση έφηβη που διεκδικεί δυναμικά τις επιθυμίες της σε μια πληγωμένη γυναίκα, κυριολεκτικά και μεταφορικά τραυματισμένη από τη μετωπική της σύγκρουση με την πραγματικότητα.

Ένας συνδυασμός αθωότητας, υπόγειου, άγουρου αισθησιασμού και εκρηκτικής εφηβικής επαναστατικότητας, η Φάρα της Μεντχαφέρ αναζητά διέξοδο και φευγαλέες δόσεις από μια πολυπόθητη ελευθερία στο τραγούδι και στο πάθος της για τη μουσική, άλλοτε παρασύροντας τους ακροατές της και άλλοτε σοκάροντάς τους με την ευθύτητά της, βιώνει τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα και ρουφά διψασμένα την αδρεναλίνη τού να αψηφά τους πάντες και τα πάντα.

Την ίδια στιγμή, το εντυπωσιακό σάουντρακ δια χειρός του Ιρακινού συνθέτη Κιγιάμ Αλαμί, ένα μείγμα δυτικών επιρροών, ανατολίτικης παράδοσης και αντιδραστικών στίχων, αναδεικνύεται σε σχεδόν ισάξιο συμπρωταγωνιστή, εκφράζοντας την επιθετικότητα και την οργή μια νέας γενιάς που ακόμα δεν ξέρει τι έχει να αντιμετωπίσει.

Αργά αλλά σταθερά, η Μπουζίντ υποψιάζει τον θεατή για τη σκοτεινή πλευρά της χώρας της, αυτή που θα προσγειώσει ανώμαλα τη Φάρα στην πραγματικότητα και θα κάνει τη μουσική να σιγήσει. Όμως αντί για μια συμβατικά επεξηγηματική, ή ακόμα και ρεπορταζιακή, απεικόνιση των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα που θα επέλεγαν άλλοι, ενδεχομένως δυτικοί σκηνοθέτες, η Μπουζίντ επιδεικνύει μια σαφέστατα πιο βιωματική ματιά.

Μέσα από τη διαρκώς απειλητική ατμόσφαιρα που καλλιεργούν τα αδιάκριτα ανδρικά βλέμματα που συναντά στο δρόμο της η ηρωίδα, την αμήχανη ή ακόμα και ενοχλημένη αντίδραση του ακροατηρίου απέναντι στους πολιτικά φορτισμένους στίχους των τραγουδιών του συγκροτήματός της, στη μακάρια –ακόμη– και συνάμα ολοένα και πιο δυσοίωνη άγνοιά της για τους κινδύνους που παραμονεύουν σε κάθε της βήμα, αλλά και στο μουδιασμένο από την αγωνία πρόσωπο της μητέρας της.

Και ακριβώς εκεί, στη θυελλώδη σχέση μητέρας και κόρης, η Μπουζίντ τοποθετεί την καρδιά μιας ταινίας που πάλλεται από ενέργεια και υπόκωφη ένταση και εναποθέτει ταυτόχρονα τις ελπίδες της χώρας της για το αύριο.

*Εκ των χορηγών επικοινωνίας των προβολών της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας είναι και το thebest.gr.