Back to Top
#TAGS ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Αιγιάλεια Νάσος Νασόπουλος Ρούλα Πισπιρίγκου Βασιλιάς Κάρολος της Αγγλίας Κέιτ Μίντλετον
Αγγελίες
Μην ψάχνεις, βρες στο
THE BEST

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

/

Γνωρίστε, ένα προς ένα, τα πανέμορφα μνημεία που επισκευάστηκαν σε Αχαΐα και Ηλεία από το ΕΣΠΑ- ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ

Γνωρίστε, ένα προς ένα, τα πανέμορφα μνη...
Χριστακόπουλος Θάνος

Έργα συνολικού κόστους 5,1εκ. ευρώ

Συνολικά είκοσι αρχαιολογικά αριστουργήματα σε Αχαΐα και Ηλεία άλλαξαν όψη μέσω των έργων που υλοποίησε στους δύο Νομούς, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας. Τα δώδεκα έργα ήσαν σύνθετα και απαιτητικά και είχαν ως στόχο την στερέωση, αποκατάσταση, συντήρηση και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και μεμονωμένων μνημείων που χρονολογούνται από την Μυκηναϊκή εποχή έως την Οθωμανική περίοδο.

Μια προϊστορική νεκρόπολη, ένας δωρικός ναός, ένα ελληνιστικό θέατρο, το ρωμαϊκό υδραγωγείο της πόλης, δυο βυζαντινοί ναοί, ένα μοναδικό μοναστηριακό συγκρότημα, δυο μεσαιωνικά κάστρα και ένα φρούριο, αποκαταστάθηκαν, αναδείχθηκαν, εντάχθηκαν στο πολιτιστικό δίκτυο της Δυτικής Ελλάδας και αποδόθηκαν στο ευρύ κοινό αλλά και στην επιστημονική κοινότητα, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και θρησκευτικού τουρισμού στην περιοχή.

Όπως όμως εξηγεί η Δρ Αναστασία Κουμούση, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, «εξ ίσου σημαντικά υπήρξαν τα αμιγώς ανασκαφικά έργα που εκτελέστηκαν ως υποέργα στο πλαίσιο υλοποίησης τεχνικών έργων τρίτων. Σε αυτή την κατηγορία υλοποιήθηκαν οκτώ έργα. Εξαιρετικά σημαντικά αρχαιολογικά σύνολα (άγνωστοι προϊστορικοί οικισμοί, νεκροταφεία, η οχύρωση της Δύμης, μια κρατική πρωτοβυζαντινή αποθήκη κ.ά.) ήρθαν στο φως εμπλουτίζοντας τις γνώσεις μας για την τοπογραφία της Αχαΐας κατά την αρχαιότητα.

Η υλοποίηση των περισσότερων έργων στηρίχτηκε σε εγκεκριμένες μελέτες που εκπόνησε το έμπειρο επιστημονικό προσωπικό της Εφορείας. Τα πρώτα έργα εντάχθηκαν το 2010 και τα τελευταία ολοκληρώθηκαν το 2015». Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων ανήλθε στο ποσό των 5.115.930,00 ευρώ και η συνολική απορρόφηση έφτασε στο 95,36%.

Μάλιστα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας φιλοξενήθηκε έκθεση για το έργο αυτό τα εγκαίνια της οποίας τέλεσε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου. Για όσους δεν είχαν την τύχη να την επισκεφθούν το thebest.gr παρουσιάζει σήμερα ένα εκτενές αφιέρωμα στα έργα που εκτελέστηκαν αλλά και την ιστορία των μνημείων.

 

 

Στερέωση - ανάπλαση Βορείων τειχών και φωτισμός ανάδειξης Κάστρου Πάτρας

Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκε στερέωση και ανάδειξη των Βορείων Τειχών του Κάστρου Πάτρας, κατά μήκος των οποίων διενεργήθηκε, για πρώτη φορά, εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα. Η περιοχή του έργου αφορούσε στο τμήμα των Βορείων Τειχών, το οποίο εκτεινόταν από τον Οθωμανικό κυκλικό Πύργο έως τον Ενετικό νοτιοδυτικό Προμαχώνα και είχε συνολικό μήκος περίπου 85 μ.

Τα Βόρεια Τείχη του Κάστρου αποτελούν την αρχαιότερη κατασκευαστική φάση του μνημείου, η οποία χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 6ου αι. μ.Χ. και χαρακτηρίζεται από την χρήση άφθονου αρχαίου οικοδομικού υλικού στην τοιχοποιία προερχόμενου από την καταστροφή της αρχαίας Ακρόπολης το 551/2 μ.Χ. εξαιτίας ισχυρού σεισμού.

Οι εργασίες στερέωσης υλοποιήθηκαν σε όλη την έκταση της λιθοδομής των όψεων και του περιδρόμου των τειχών και περιελάμβαναν καθαρισμό, λιθοσυρραφές ρηγματώσεων, αρμολογήματα, εφαρμογή ενεμάτων ομεγονοποίησης μάζας καθώς και αποκατάσταση κλιμάκων περιδρόμου και δύο τυφεκιοθυρίδων. Επιπλέον, προκειμένου να προστατευθεί η περιβάλλουσα οικιστική ζώνη και να αναδειχθεί το μνημείο πραγματοποιήθηκε αντιστήριξη των πρανών των Βορείων Τειχών του Κάστρου με την κατασκευή λίθινων τοιχίων συγκράτησης των χωμάτων.

Η ανασκαφική έρευνα στην εσωτερική πλευρά των Βορείων Τειχών επιβεβαίωσε την μαρτυρούμενη από τις πηγές κατοίκηση του Κάστρου καθώς αποκαλύφθηκαν οικιστικά κατάλοιπα κτιρίων σε πυκνή διάταξη, τα οποία χρονολογούνται από τη Μεσοβυζαντινή έως και την Οθωμανική περίοδο (10ος - 19ος αι.). Μεγάλη ποσότητα κεραμικής, η οποία εντάσσεται σε πολλές κατηγορίες και καλύπτει ένα ευρύτατο χρονικό φάσμα, μεγάλος αριθμός νομισμάτων όλων των περιόδων και ένα μολυβδόβουλο του 10ου αι. ανήκουν στα ανασκαφικά ευρήματα.

Εξωτερικά των Βορείων Τειχών ανασκάφηκε τμήμα νεκροταφείου αποτελούμενο από 33 κεραμοσκεπείς τάφους το οποίο ήταν σε χρήση από τον 4ο έως τον 6ο αιώνα μ.Χ.

Στο πλαίσιο ανάδειξης του μνημείου υλοποιήθηκαν εργασίες βελτίωσης της προσβασιμότητας των επισκεπτών, οι οποίες περιελάμβαναν την εξωτερική διαμόρφωση της κύριας πύλης του Κάστρου, τη βελτίωση της υπάρχουσας κεντρικής διαδρομής περιήγησης και την δημιουργία σταθμού πληροφόρησης για το έργο και το μνημείο, στον οποίο εξασφαλίστηκε πρόσβαση σε ΑμΕΑ.

Τέλος, αντικαταστάθηκε ο ήδη παλαιωμένος και ανεπαρκής φωτισμός του Κάστρου με νέο σύγχρονο δίκτυο ηλεκτροφωτισμού τόσο εξωτερικά, περιμετρικά των τειχών, όσο και στο εσωτερικό του αρχαιολογικού χώρου, με τρόπο ώστε να αναδεικνύονται τα επιμέρους τμήματά του.

 

 

Στερέωση - ανάπλαση - ανάδειξη Βόρειου Ενετικού Προμαχώνα (τομέας Α) Φρουρίου Ρίου

Το Φρούριο Ρίου, γνωστό και ως Κάστρο του Μοριά, κτισμένο στο ομώνυμο ακρωτήρι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα οθωμανικής και ενετικής οχυρωματικής τέχνης. Λόγω της σημαντικότατης θέσης του αποτέλεσε αντικείμενο διεκδίκησης ανάμεσα σε πολλούς κατακτητές καθώς μαζί με το Φρούριο Αντιρρίου (Κάστρο της Ρούμελης), έλεγχε τη διέλευση των πλοίων στον Κορινθιακό Κόλπο.

To έργο «Στερέωση-Ανάπλαση-Ανάδειξη-Βόρειου Ενετικού Προμαχώνα (Τομέας Α) του Φρουρίου Ρίου Αχαΐας» υλοποιήθηκε από την 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (νυν Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας) και είχε διάρκεια 34 μήνες. Ο Βόρειος Ενετικός Προμαχώνας, ένας επιθαλάσσιος προμαχώνας στο βορειότερο τμήμα του Φρουρίου, κτίστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα, όταν οι Ενετοί μετασκεύασαν το οθωμανικό Φρούριο ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης οχυρωματικής τέχνης.

Θυμίζει τις mezzalune, τους προμαχώνες σε σχήμα ημισέληνου. Το δυτικό του τμήμα είναι ημικυκλικής κάτοψης αποτελούμενο από αύλειο χώρο με εννέα καμαροσκεπείς επιμήκεις αίθουσες, επί της ουσίας καλυμμένες κανονιοθυρίδες (casematte) για τη στήριξη περιδρόμου και την τοποθέτηση κανονιών, ανάμεσα στις οποίες υπάρχει πύλη, η οποία οδηγούσε από την πλευρά της θάλασσας προς την εσωτερική αυλή (Θαλάσσια Πύλη).

Στις εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης εντάχθηκε επίσης τετράπλευρο κτίσμα με πυραμιδοειδή στέγη και θυρίδες αερισμού στις τρεις πλευρές ταυτιζόμενο με πυριτιδαποθήκη, το οποίο βρίσκεται προστατευμένο μέσα στην αυλή του προμαχώνα.

Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες εργασίες: Καθαιρέθηκαν όλες οι νεότερες κατασκευές, αποχωματώθηκαν οι καμαροσκεπείς αίθουσες και το δώμα, αποκαλύφθηκαν και αποκαταστάθηκαν τα αρχικά ενετικά λιθόστρωτα δάπεδα. Αποκαταστάθηκε η θαλάσσια πύλη, το στηθαίο του δώματος με τις τυφεκιοθυρίδες, οι καμαροσκεπείς αίθουσες με τις κανονιοθυρίδες και η πυριτιδαποθήκη.

Πραγματοποιήθηκαν αρμολογήματα και τοπικές αποκαταστάσεις των εξωτερικών όψεων και του cordone.

Τοποθετήθηκαν μεταλλικά προστατευτικά κιγκλιδώματα, ξύλινες θύρες στις τρεις καμαροσκεπείς αίθουσες και έγινε εγκατάσταση φωτισμού λειτουργικού και ανάδειξης.

Πραγματοποιήθηκε ανασκαφική έρευνα και συγκεντρώθηκε αρχειακό υλικό για την τεκμηρίωση του μνημείου. Διαμορφώθηκε διαδρομή επισκεπτών, έγινε παραγωγή και τοποθέτηση εποπτικού υλικού (πινακίδων σήμανσης - πληροφόρησης και βιντεοπροβολής) στους διαμορφωμένους χώρους του μνημείου και έγινε παραγωγή ενημερωτικών φυλλαδίων (συμβατικών και με γραφή Braille).

Η ολοκλήρωση της αποκατάστασης του Βόρειου Ενετικού Προμαχώνα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Φρουρίου Ρίου, ο οποίος βρίσκεται σε κομβικό σημείο κοντά στη γέφυρα που ενώνει την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα και αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών.

 

 

Στερέωση Αίθουσας Α1 Κάστρου Χλεμούτσι, Νομού Ηλείας

Το Κάστρο Χλεμούτσι, εξαίρετο δείγμα της φράγκικης φρουριακής αρχιτεκτονικής, ιδρύθηκε από τον Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουίνο, τον ηγεμόνα του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, ανάμεσα στα έτη 1220 - 1223. Αποτελεί το πιο καλοδιατηρημένο φράγκικο κάστρο στην Ελλάδα.

Κτίστηκε, σύμφωνα με τα πρότυπα της γαλλικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, σε περίοπτη θέση και έλεγχε τους χερσαίους και θαλάσσιους δρόμους. Το Κάστρο αποτελείται από δύο περιβόλους. Ο εξωτερικός περίβολος είναι πολυγωνικός και ενισχύει την οχύρωση στις ομαλότερες πλαγιές του λόφου. Ο εσωτερικός έχει κάτοψη ακανόνιστου εξαγώνου που σχηματίζεται από συνεχόμενη σειρά αιθουσών (πέντε διώροφες και μία ισόγεια) γύρω από μια μεγάλη κεντρική αυλή.

Ο εσωτερικός περίβολος αποτελούσε το παλάτι του πρίγκιπα. Στα ισόγεια των αιθουσών υπήρχαν αποθηκευτικοί και βοηθητικοί χώροι ενώ στους ορόφους υπήρχαν οι επίσημες αίθουσες. Πάνω από την πύλη βρίσκεται το, λατινικού δόγματος, παρεκκλήσι του Κάστρου και στη συνέχεια ανοίγεται η μεγαλύτερη αίθουσα του Κάστρου, η Αίθουσα Α1 που ήταν ταυτόχρονα η αίθουσα υποδοχής και του θρόνου.

Το έργο που εκτελέστηκε ήταν αμιγώς αναστηλωτικό και παρουσίαζε ιδιαίτερη δυσκολία γιατί απαιτούσε, εκτός των υπόλοιπων στερεωτικών εργασιών, την αποκατάσταση του κατεστραμμένου θόλου της Αίθουσας Α1 καθώς και των τριών παραθύρων της. Τα τελευταία από άμορφα ανοίγματα μεταμορφώθηκαν σε δίλοβα γοτθικά παράθυρα. Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν:

Τεκμηρίωση αυθεντικών κονιαμάτων // Στερέωση σαθρής και ρηγματωμένης κατακόρυφης τοιχοποιίας με αρμολογήματα, λιθοσυρραφές και τοπικά ενέματα // Συμπλήρωση κατεστραμμένου τμήματος θολωτής οροφής με λαξευτούς πωρόλιθους συμβα- τούς με το αρχικό δομικό υλικό του μνημείου // Συμπλήρωση κατεστραμμένων ακρολιθοδομών τριών ανοιγμάτων και πλήρης μορφολογική αποκατάστασή τους με λαξευτούς πώρινους δόμους // Ανάκτηση δαπέδου παρεκκλησίου, κόγχης ιερού και ερμαρίου // Συντήρηση τοιχογραφημένων κονιαμάτων στο παρεκκλήσι και αποκάλυψη νέων τοιχογραφιών // Στερέωση, αποκατάσταση καπνοδόχου τζακιού // Τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων και φωταγωγών στο δώμα // Δημιουργία χώρου στάθμευσης και διαμόρφωση διαδρομής πρόσβασης ΑμΕΑ // Κατασκευή infokiosk με πληροφοριακή υποδομή για το Κάστρο, το Μουσείο και το εκτελεσθέν έργο // Δημιουργία εποπτικού υλικού (βιντεοπροβολή, ενημερωτικές πινακίδες και φυλλάδια συμβατικά και σε γραφή Braille).

Η αποκατάσταση της σημαντικότερης αίθουσας του Κάστρου Χλεμούτσι και η ένταξή της στους επισκέψιμους χώρους του, συμπληρώνει την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, συνεισφέρει στην αρχαιολογική γνώση και αποδίδει έναν χώρο ικανό να φιλοξενήσει πολιτιστικές εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου.

 

 

Αρχαιολογικός χώρος  Βούντενης Πατρών

Η Βούντενη, 7 χλμ. Β.Α. της Πάτρας, είναι μία από τις σημαντικότερες μυκηναϊκές θέσεις της Αχαΐας, με διάρκεια ζωής σχεδόν πεντακόσια χρόνια (1500 - 1000 π.Χ). Αποτέλεσε ένα ακμάζον διοικητικό κέντρο της περιοχής και πιθανώς αποτέλεσε τον πυρήνα της προϊστορικής Πάτρας. Σε αυτό συνηγορεί πλήθος δεδομένων, όπως η παρουσία τοπικού άρχοντα από τα τέλη του 15ου αι. π. Χ. τουλάχιστον, η στρατηγική θέση, η μεγάλη έκταση του νεκροταφείου (78 τάφοι έχουν ανασκαφεί μέχρι σήμερα) και η ποικιλία και ο πλούτος των ευρημάτων.

Ο αρχαιολογικός χώρος, συνολικής έκτασης 180 στρ., αναπτύσσεται σε απόληξη λοφοσειράς στους πρόποδες του Παναχαϊκού. Το μυκηναϊκό νεκροταφείο που αποτελείται από λαξευτούς θαλαμοειδείς τάφους, έκτασης 16 στρ., βρίσκεται στην πλαγιά λόφου στη θέση «Αμυγδαλιά», κοντά στο σημερινό χωριό Βούντενη. Σε απόσταση 800μ δυτικά του νεκροταφείου, στον λόφο «Μπόρτζι», αναπτύσσεται ο οικισμός, σε έκταση περίπου 6 στρεμμάτων. Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου είχε ξεκινήσει με το Β΄ Κ.Π.Σ. και κυρίως με το Γ΄ Κ.Π.Σ. με στόχο την δημιουργία ενός εκτεταμένου επισκέψιμου αρχαιολογικού πάρκου.

Βασικός στόχος του έργου που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ ήταν η εκτέλεση αναγκαίων εργασιών για την ολοκλήρωση της ανάδειξης των αρχαιοτήτων και την βελτίωση της αναγνωσιμότητας των μνημείων και του χώρου συνολικά. Το φυσικό αντικείμενο υλοποιήθηκε κατά το διάστημα 01/11/2010 έως 22/03/2013. Φορέας υλοποίησης ήταν το Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε. δια της αρμόδιας Επιστημονικής Επιτροπής Έργου, με διατελέ- σαντες προέδρους τους κ. Λ. Κολώνα και κ. Μ. Σταυροπούλου-Γάτση. Οι κύριες εργασίες περιέλαβαν τα εξής: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΟΙΚΙΣΜΟΥ

Κατασκευή διαδρομής κίνησης επισκεπτών στον χώρο του οικισμού

Εργασίες στερέωσης των οικιστικών καταλοίπων στο χώρο του προϊστορικού οικισμού

Μικρής έκτασης ανασκαφική έρευνα

Τοποθέτηση πινακίδων πληροφόρησης και κατεύθυνσης

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ 75 ΣΤΟ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑΤΟΥ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟΥ

Εργασίες στερέωσης στον τάφο 75. Οι εργασίες αφορούσαν στην στερέωση με αγκύρια των ετοιμόρροπων τμημάτων της οροφής του θαλάμου και την κατασκευή ειδικού σχεδιασμού ψευδο- ροφής για την αποκατάσταση της αρχικής όψης της.

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΦΩΤΙΣΜΟΥΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΩΝ ΤΑΦΩΝ

Τοποθέτηση φωτισμού ανάδειξης σε 9 επισκέψιμους τάφους (τάφοι 4, 5, 9, 25, 26, 29, 62, 75 και 78). Οι εργασίες αφορούσαν την ενίσχυση του ανεπαρκούς φωτισμού με την τοποθέτηση στους δρόμους και στο εσωτερικό των θαλάμων ειδικών προβολέων χαμηλής τάσης.

 

 

Προστασία και αποκατάσταση Ρωμαϊκού Υδραγωγείου Πάτρας


Tο Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της Πάτρας, κατασκευασμένο πιθανόν στις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αδριανό, αναδύεται ακόμα σε διάφορες περιοχές, αποδεικνύοντας τη θαυμαστή εξέλιξη της μηχανικής εκείνων των χρόνων. Το καλύτερα διατηρημένο τμήμα του δεσπόζει στην κοιλάδα της Αρόης.

Η μελλοντική διάνοιξη της Μικρής Περιμετρικής Οδού στη γειτονία του, προσφέρει τη δυνατότητα άμεσης θέασης και ανάδειξης του μνημείου, το οποίο όμως κρίθηκε στατικά ανεπαρκές. Εκτός από τα γενικευμένα προβλήματα συντήρησης που εμφάνιζε, παρουσίαζε διαμπερείς ρωγμές, αποκολλήσεις και επισφαλείς στηρίξεις των πεσσών λόγω διάβρωσης του πόδα τους.

Συνεπώς δράσεις ιδίως δυναμικής φύσης (έντονη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής, αλλά και κραδασμοί που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της κατασκευής και της λειτουργίας της Μικρής Περιμετρικής) μπορούσαν να πλήξουν περαιτέρω την ήδη απομειωμένη φέρουσα ικανότητα του μνημείου, με αποτέλεσμα τη γενίκευση των προβλημάτων και την πρόκληση αστοχιών.

Ο αρχαιολογικός χώρος του τελεί υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας (πρώην ΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α), η οποία προέβη στη σύνταξη της ομότιτλης μελέτης (2011). Η εφαρμογή της η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΚΑΣ, εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα - Πελοπόννησος - Ιόνιοι Νήσοι 2007 - 2013» με προϋπολογισμό 225.000 € (ημερομηνία έναρξης του έργου 01/06/2012 και λήξη 30/11/2013).

Το έργο περιελάμβανε όλες εκείνες τις ενέργειες, που αποσκοπούσαν στη λήψη μέτρων για την προστασία και ασφάλεια του μνημείου έναντι των καταπονήσεων και των φθορών. Οι άμεσες σωστικές επεμβάσεις περιλάμβαναν:

α) Στερεώσεις, περιδέσεις, ενεματώσεις και συγκολλήσεις στις θέσεις επικίνδυνων ρηγματώσεων και ετοιμορροπίας λιθοσωμάτων,

β) Πλήρωση κενών στη βάση των πεσσών,

γ) Επέμβαση στο σωζόμενο τόξο και στο υπερκείμενο τμήμα του, με υποστυλώσεις, αντιστηρίξεις, περιδέσεις και ενεματώσεις.

Για την επίτευξή τους προηγήθηκαν ή εκτελέστηκαν παράλληλα εργασίες, που αφορούν την υποδομή και προετοιμασία του χώρου για την εφαρμογή αλλά και προστασία των επεμβάσεων, όπως ενδεικτικά: διερευνητικές εργασίες, διαμόρφωση υποβάθρων για τη θεμελίωση της πλήρωσης του πόδα των πεσσών, εξομάλυνση εδάφους για την έδραση των υποστυλώσεων, διαχείριση ομβρίων.

Η αποκατάσταση του μνημείου σε συνδυασμό με την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου, τη μεταφορά εκεί τμήματος του Μεσαιωνικού Υδραγωγείου (από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας, πρώην 6η Ε.Β.Α) και την ολοκλήρωση του έργου οδοποιίας το καθιστά εμβληματικό σημείο αναφοράς για την πόλη.

 

 

Ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Παλαιόκαστρου Αιγών

Το αρχαίο θέατρο άρχισε να αποκαλύπτεται το 1916. Είναι κοίλο, πεταλόσχημο, λαξευμένο στο φυσικό κροκαλοπαγή βράχο. Βρίσκεται σε ύψος 350 μ, από την επιφάνεια της θάλασσας και αντικρίζει τον Κορινθιακό κόλπο, ενώ γεωγραφικά βρίσκεται απέναντι από τους Δελφούς.

Η αρχική κατασκευή του συμπίπτει με την αναδιοργάνωση της Αχαϊκής Συμπολιτείας, γύρω στα 280 π.Χ. Το διώροφο σκηνικό οικοδόμημα που φέρει, παρουσιάζει ομοιότητες με εκείνο της Επιδαύρου. Ανασκαφικά προκύπτει ότι υπέστη αρκετές μεταρρυθμίσεις και επισκευές, με σημαντικότερη εκείνη, γύρω στα 240 π.Χ. όταν μετατράπηκε από ελληνιστικό σε σύγχρονο ρωμαϊκό θέατρο με την χωρητικότητά του να υπολογίζεται στους 3.000 θεατές.

Το Έργο περιελάμβανε όλες τις ενέργειες για την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου της Αίγειρας και την προστασία των μνημείων του χώρου (συντήρηση επιφάνειας δομικού υλικού του θεάτρου, συντήρηση του υπάρχοντος στεγάστρου των ναών D και Ε) αλλά και στην δυνατότητα ασφαλούς επίσκεψης του χώ- ρου (δημιουργία υποδομών για εύκολη πρόσβαση του κοινού, συμπεριλαμβανομένων και ΑμΕΑ, πληροφοριακό υλικό, διερευνητικές εργασίες πεδίου).

Από τις επεμβάσεις που προβλέφθηκαν, ολοκληρώθηκαν οι εξής:

1. Πραγματοποιήθηκε συστηματικός καθαρισμός ολόκληρης της επιφάνειας του κοίλου του θεάτρου από επικαθήσεις και βιολογικές κρούστες.

2. Στο κάτω διάζωμα, εμποτίσθηκε ο κροκαλοπαγής λίθος με στερεωτικό υλικό το οποίο εφαρμόστηκε επαναληπτικά έως την πλήρη στερέωση της επιφάνειας.

3. Στο κάτω διάζωμα, σφραγίστηκαν όλες οι κοιλότητες, δυσμορφίες και απώλειες πετρώματος με κονίαμα κατάλληλης σύνθεσης, το οποίο προσφέρει προστασία δρώντας ως θυσιαζόμενη επιφάνεια.

4. Στο Σκηνικό οικοδόμημα, ανατάχθηκαν τμήματα των τοίχων του που είχαν καταρρεύσει, έγινε καθαρισμός, εξυγίανση και στερέωση όλων των επιφανειών, εφαρμόστηκαν θυσιαζόμενα κονιάματα σε όλες τις οριζόντιες επιφάνειες και έγιναν στερεώσεις με ακρυλική ρητίνη και ανατάξεις σε όλα τα κεραμικά στοιχεία της τοιχοποιίας.

5. Πραγματοποιήθηκε διευθέτηση των όμβριων της σκηνής με καθαρισμό και αποκατάσταση των υπογείων αρχαίων αγωγών.

6. Αντικαταστάθηκε η μεμβράνη του στεγάστρου των ναών D και E και έγινε συντήρηση των υποστυλωμάτων του.

7. Κατά την διάρκεια υλοποίησης των επεμβάσεων, απαλλοτριώθηκε από την Εφορεία η ιδιοκτησία Κ. Θανέλλα. Με το ακίνητο αυτό, το οποίο αποψιλώθηκε και επιστρώθηκε κατάλληλα, ο αρχαιολογικός χώρος απόκτησε νέα, άνετη και ασφαλή πρόσβαση για τους επισκέπτες.

 

 

Ι.Ν. Παναγίας Καθολικής Γαστούνης Ηλείας

Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας Καθολικής Γαστούνης ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου, με οκτάπλευρο τρούλο, νάρθηκα και τρίπλευρη αψίδα. Είναι κτισμένος κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα με πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο. Κτήτορες του ναού υπήρξαν οι αυτάδελφοι Καλληγόπουλοι και οι συμβίες τους, με δαπάνη των οποίων ανεγέρθηκε το 1278/79.

Στις αρχές του 18ου αι. δυτικά προστέθηκε στοά στηριζόμενη σε οκτώ πεσσούς που τον 19ον αι. μετατράπηκε σε κλειστό εξωνάρθηκα. Το μνημείο έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο σύγχρονο με την κατασκευή του, ενώ το 1702 ο επίσκοπος Ωλένης Ιωαννίκιος Νείρος χρηματοδότησε ένα ευρύ πρόγραμμα εικονογράφησης, μεγάλα τμήματα του οποίου αποκαλύφθηκαν κατά τις πρόσφατες εργασίες συντήρησης.

Ο ναός υπέστη σοβαρότατες βλάβες από τον σεισμό της 8ης Ιουνίου 2008, κρίθηκε επικίνδυνος και ακατάλληλος προς χρήση. Η τότε αρμόδια 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σχεδίασε και ανέλαβε την υλοποίηση του δύσκολου και μακροχρόνιου έργου της στερέωσης και αποκατάστασής του.

Η πρώτη φάση των εργασιών (2010-2012) χρηματοδοτήθηκε, μέσω Προγραμματικής Σύμβασης, από την Μητρόπολη Ηλείας και η ολοκλήρωσή τους επετεύχθη στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ(2013-2015). Η εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα και οι εργασίες αποκατάστασης έφεραν στο φως νέα στοιχεία που αφορούν στις οικοδομικές φάσεις και τη μορφολογία του μνημείου.

Στόχος των επεμβάσεων ήταν η ολοκλήρωση της στατικής και αισθητικής του αποκατάστασης καθώς και η ανάδειξή του με τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου. Συγκεκριμένα στο Ναό πραγματοποιήθηκαν:

Αρμολογήματα και αποκαταστάσεις των τοιχοποιιών έως το ύψος της θολοδομίας

Εφαρμογή ενεμάτων στην εσωτερική (όπου επέτρεπε η ύπαρξη τοιχογραφιών) και εξωτερική πλευρά της τοιχοποιίας έως το ύψος της θολοδομίας

Αποκατάσταση πλίνθινων τόξων

Αποκάλυψη και αποκατάσταση της εσωτερικής όψης των δύο φραγμένων θυρών της πρώτης οικοδομικής φάσης του ναού

Συντήρηση και αποκατάσταση λίθινων και κεραμικών τμημάτων τοιχοποιίας

Ανακατασκευή του δαπέδου

Κατασκευή νέων κουφωμάτων

Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος θέρμανσης και κλιματισμού

Φωτισμός λειτουργικός και ανάδειξης του μνημείου.

Στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου πραγματοποιήθηκαν:

Εξωραϊσμός σύγχρονης οικίας του ιερέως

Διαμόρφωση (δαπεδόστρωση, κατασκευή καναλιών απορροής ομβρίων, κατασκευή καθιστικών)

Φωτισμός ανάδειξης

Φυτεύσεις. Τέλος παράχθηκε εποπτικό υλικό (ενημερωτικό δίγλωσσο φυλλάδιο, πινακίδες σήμανσης και ενημέρωσης) για την προβολή του μνημείου.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών, η Παναγία Καθολική Γαστούνης αποδόθηκε ύστερα από 7 χρόνια παύσης λειτουργίας στην λατρεία και εντάχθηκε στην πολιτιστική ζωή της πόλης αλλά και της ευρύ- τερης περιοχής ως ένας σταθμός στην ιστορία της μεσαιωνικής Ηλείας.

 

 

Παλαιά Ι. Μ. Ταξιαρχών Αιγιαλείας

Η Παλαιά Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας, το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο, βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νότια του Αιγίου στους πρόποδες του όρους Κλωκού. Ιδρύθηκε από τον Όσιο Λεόντιο τον Μονεμβασιώτη στα τέλη του 14ου αιώνα σε περιοχή όπου υπήρχαν πολλά ασκητήρια ήδη από την Μεσοβυζαντινή περίοδο.

Το μνημείο αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα μοναστηριακής αρχιτεκτονικής των Ύστερων Βυζαντινών χρόνων. Πρόκειται για ένα εκτεταμένο συγκρότημα, το οποίο αναπτύσσεται σε πολλαπλά επίπεδα στους πρόποδες βράχου και προστατεύεται στα δυτικά από οχυρωματικό περίβολο. Η είσοδος γίνεται από τον νότο μέσω πυλώνα ενώ στο επίπεδο του εκτεταμένου ανδήρου αναπτύσσονται τα κύρια οικοδομήματα της μονής, το Καθολικό, το Βόρειο και Νότιο Παρεκκλήσι, κατάγραφοι ναοί με τοιχογραφίες υψηλής ποιότητας (14ου και 15ου αιώνα).

Μεγάλη λίθινη κλίμακα οδηγεί στην ανώτερη στάθμη του συγκροτήματος, όπου βρίσκεται ο ναός της Ανάστασης, το ασκητήριο και ο τάφος του Οσίου Λεοντίου. Στον περίβολο της μονής υπάρχει κινστέρνα , η οποία συνδέεται με υδραύλακα με το υδραγωγείο που βρίσκεται εξωτερικά της μονής.

Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν στερεωτικές και αναστηλωτικές εργασίες, εδαφοτεχνικές εργασίες στερέωσης του υπερκείμενου βράχου, συντήρηση των τοιχογραφιών των τεσσάρων ναών (Καθολικού, Βόρειου και Νότιου Παρεκκλησίου και ναού της Ανάστασης), αποχωματώσεις και εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα στον περίβολο της μονής και διαμορφώθηκε η πρόσβαση των επισκεπτών.

Αναλυτικότερα, καθαιρέθηκαν οι νεότερες κατασκευές, στερεώθηκε και αποκαταστάθηκε ο πύργος της εισόδου, έγινε μορφολογική αποκατάσταση και στερέωση των όψεων του Καθολικού και του Νότιου Παρεκκλησίου, επισκευάστηκαν οι θόλοι των ναών, στερεώθηκαν και αποκαταστάθηκαν τμήματα του δυτικού περιβόλου, αποκαταστάθηκαν τα πώρινα σκαλοπάτια της κλίμακας ανόδου προς το ανώτερο συγκρότημα και οριοθετήθηκε και συμπληρώθηκε η κινστέρνα.

Εκπονήθηκε γεωτεχνική μελέτη σταθεροποίησης των εδαφικών σχηματισμών, τοπογραφική αποτύπωση με φωτογραμμετρία και πραγματοποιήθηκαν εργασίες σταθεροποίησης και ενίσχυσης των εδαφικών σχηματισμών.

Στις τοιχογραφίες των ναών του μνημείου έγιναν καθαρισμοί, αποκαλύψεις, στερεώσεις, περιμετρικές συγκρατήσεις και αισθητική αποκατάσταση. Πραγματοποιήθηκαν φυσικοχημικές αναλύσεις στα κονιάματα και τις χρωστικές των τοιχογραφιών. Έγινε παραγωγή ψηφιακής-εικονικής περιήγησης στις τοιχογραφίες.

Αντικαταστάθηκαν τα ξύλινα στοιχεία των ανοιγμάτων των ναών και τα κιγκλιδώματα της κλίμακας ανόδου. Διαμορφώθηκε η πρόσβαση στην είσοδο της μονής και στο εσωτερικό του περιβόλου. Εκπονήθηκε στατική μελέτη μεταλλικού στεγάστρου προστα- σίας στην διαδρομή των επισκεπτών.

Έγινε παραγωγή και τοποθέτηση πληροφοριακού υλικού (πινακίδες σήμανσης και ενημέρωσης) και εκτύπωση ενημερωτικού φυλλαδίου. Διαμορφώθηκε περιοχή θέασης και τοποθετήθηκε σταθμός πληροφόρησης ΑμΕΑ.

 

 

Συντήρηση Δωρικού Ναού Τραπεζάς Αιγίου

Ο ναός βρίσκεται στον πυρήνα της οχυρωμένης ακρόπολης της Τραπεζάς, περίπου οκτώ χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αιγίου. Η συστηματική ανασκαφή του από το 2007 κ.ε., αποκάλυψε έναν δωρικό, εκατόμπεδο ναό με έξι κίονες στις στενές του πλευρές και δώδεκα στις μακρές. Ανήκει στους μεγάλους ναούς της Πελοποννήσου και αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα μνημεία της Αχαΐας.

Η ίδρυσή του χρονολογείται στο 520 π.Χ. Τα αετώματα του ναού κοσμούσαν εξαιρετικής τέχνης γλυπτά, πολλά από τα οποία βρέθηκαν στην ανασκαφή. Η πόλη, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στην Τράπεζα, είναι πιθανότατα οι Ρύπες, μητρόπολη του Κρότωνα στην κάτω Ιταλία κατά τον αποικισμό του 8ου αι. π.Χ.

Το έργο «Συντήρηση Βόρειας και Νότιας Κρηπίδας του Δωρικού Ναού Τραπεζάς Αιγίου», απαρτίζεται από ένα υποέργο το οποίο περιλαμβάνει όλες εκείνες τις ενέργειες που αποσκοπούν στη διάσωση των καταλοίπων του αρχαίου ναού. Η συντήρηση περιελάμβανε από καθαρισμούς των επιφανειών έως ανατάξεις λίθων, συγκολλήσεις θραυσμάτων, πληρώσεις διαμπερών ρωγμών, αποφλοιώσεων, σφραγίσεις κοιλοτήτων, κενών και διαφόρων δυσμορφιών καθώς και στερεώσεις των κονιαμάτων των δαπέδων του πρόναου και των πτερών, όπου αυτά σώζονται.

Το δομικό υλικό του μνημείου αποτελείται από επείσακτο ωολιθικό ασβεστόλιθο με προέλευση την Κορινθία ή την Σικυωνία. Οι επεμβάσεις έγιναν σε όλους τους λίθους της κρηπίδας, από την υπευθυντηρία έως τον στυλοβάτη.

Ολοκληρώθηκε ο έλεγχος των μηχανικών χαρακτηριστικών των δομικών στοιχείων και δόθηκαν από τη Δ/νση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων οι κατευθύνσεις για τη συγκεκριμενοποίηση των υλικών επέμβασης. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε μηχανικός και στη συνέχεια χημικός καθαρισμός των λίθων από βιολογικές και άλλες επικαθήσεις. Ακολούθησαν κατόπιν όλα τα στάδια που αφορούν σε σφραγίσεις ρωγμών, συγκολλήσεις θραυσμάτων και ανατάξεων λίθων.

Σε λίθοπλίνθους του στυλοβάτη έγινε σύνδεση των μεγάλων θραυσμάτων με βέργες τιτανίου. Στην νοτιοδυτική γωνία της κρηπίδος και στην στρώση της ευθυντηρίας όπου σώζονται in situ ακέραιοι σιδερένιοι μολυβδοχοημένοι σύνδεσμοι, πραγματοποιήθηκε αρχικά λεπτομερής μηχανικός καθαρισμός και ακολούθησε στερέωσή τους με ακρυλικό υλικό. Στα δάπεδα του προνάου και των πτερών, έγινε καθαρισμός, σφράγιση και στερέωση των κονιαμάτων και τέλος, στεφάνωμα των σωζόμενων δαπέδων με κονίαμα υδραυλικής ασβέστου.

Με τη συντήρηση της βόρειας και της νότιας κρηπίδας του ναού, αποκαταστάθηκε η όψη του μνημείου, προστατεύθηκε από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και έγινε προσβάσιμο στους επισκέπτες χωρίς τον κίνδυνο περαιτέρω φθοράς του.

 

 

Ολοκλήρωση στερέωσης και αποκατάστασης  Καθολικού Ιεράς Μονής Φραγκαβίλλας, Αμαλιάδας Ηλείας

Το Καθολικό της Ιεράς Μονής Φραγκαβίλλας Αμαλιάδας, είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Ηλείας. Ο ναός υπέστη εκτεταμένες και κακότεχνες επεμβάσεις στο πέρασμα των αιώνων, οι οποίες αλλοίωσαν πλήρως τη μορφή και επιδείνωσαν τη στατική του επάρκεια.

Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο, με συνεπτυγμένο δυτικό σκέλος και νάρθηκα. Η ημικυλινδρική αψίδα του ιερού βήματος είχε πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο που αποκαταστάθηκε στη διάρκεια του έργου. Χρονολογείται μετά τα μέσα του 11ου αιώνα.

Είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, ενώ σπαράγματα τοιχογραφιών της βυζαντινής περιόδου αποκαλύφθηκαν στο παράθυρο του ιερού. Το έργο ΕΣΠΑ αποτέλεσε συνέχεια του υλοποιηθέντος από την 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έργου στο πλαίσιο του Γ' ΚΠΣ.

Αναλυτικά στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ πραγματο- ποιήθηκαν οι ακόλουθες εργασίες:

Πλήρης αποκάλυψη των πλινθόκτιστων εξωρραχίων των θόλων

Βαθύ αρμολόγημα και εφαρμογή ενεμάτων στους θόλους, την αψίδα του ιερού και στην περιμετρική τοιχοποιία από ύψος 3,30 μ. και άνω

Τοπικές αποκαταστάσεις και συμπληρώσεις ανωδομών και διάκρισή τους με τοποθέτηση φύλλων μολύβδου

Συρραφή ρηγματώσεων των εξωρραχίων των θόλων με ελάσματα τιτανίου και τοποθέτηση μεταλλικής στεφάνης στη βάση του τυμπάνου του τρούλου

Πλήρωση εξωραχίων θόλων με ινοπλισμένο ασβεστοκονίαμα, επίστρωση με ελαστομερείς μεμβράνες

Αποκατάσταση στεγών στην αρχική τους κλίση και στάθμη και τοποθέτηση νέας επικεράμωσης (εκτός των τμημάτων όπου διατηρείται η βυζαντινή επικεράμωση)

Εξειδικευμένες εργασίες αποκατάστασης παραθύρων και τόξων

Μορφολογική αποκατάσταση της αψίδας του ιερού

Τοποθέτηση πρόσθετων τενόντων προέντασης εσωτερικά

Αφαίρεση των εξωτερικών τενόντων προέντασης και καθαίρεση των τεσσάρων μεταγενέστερων αντηρίδων

Τοποθέτηση ξύλινων κουφωμάτων

Εργασίες διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου (υπογειοποίηση καλωδίων, πλακοστρώσεις, καθιστικά, κα- θαίρεση τμήματος και εξωραϊσμός εντευκτηρίου και υπαίθριου χώρου τέλεσης μυστηρίων, πρόσβαση ΑμΕΑ, φωτισμός ανάδειξης του μνημείου και λειτουργικός του περιβάλλοντα χώρου)

Δημιουργία εποπτικού υλικού.

Με την ολοκλήρωση του έργου ένα βυζαντινό μνημείο, με ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη της ναοδομίας στην ευρύτερη περιοχή, αποκαταστάθηκε οριστικά επανακτώντας την αρχική του γεωμετρία και μορφολογία και αναβαθμίστηκε αισθητικά με την διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του.

Το Καθολικό της Μονής Φραγκαβίλλας αποδόθηκε προς χρήση ως λατρευτικός χώρος, εντάχθηκε στην αναπτυξιακή διαδικασία του τόπου ως πόλος έλξης επισκεπτών, διατηρώντας ταυτόχρονα τον χαρακτήρα του ως επισκέψιμο μνημείο, προσβάσιμο στην επιστημονική κοινότητα.

Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr

Ειδήσεις