Ιχθυέλαια: Ένα από τα σημαντικότερα δώρα της θάλασσας

Το ιχθυέλαιο παράγεται από την σάρκα λιπαρών ψαριών όπως σολομού, ρέγκας, σκουμπριού, κλυπέας, σαρδέλας και πέστροφας και είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ΕPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και DHA (δοκοσαεξανοϊκό οξύ).

Τα δύο λιπαρά οξέα EPA και DHA, είναι σημαντικά για την ανθρώπινη υγεία καθώς συμβάλλουν ουσιαστικά στην πρόληψη της καρδιοπάθειας, του καρκίνου και άλλων ασθενειών.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπάρχουν κυρίως σε λιπαρά ψάρια, όπως προαναφέρθηκε και επίσης στη σόγια, στο λιναρόσπορο, στα πράσινα λαχανικά, στα καρύδια και σε τρόφιμα ενισχυμένα με ωμέγα-3, όπως οι μαργαρίνες. Όλα τα ωμέγα-3 ενισχύουν και στηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά τα ωμέγα-3 λίπη από τα ιχθυέλαια, δηλαδή τα EPA και τα DHA, είναι πιο ισχυρά βιολογικώς από τα ωμεγα-3 λίπη α-λινολενικού οξέος που βρίσκονται σε φυτικές πηγές.

Δυστυχώς η διατροφή δυτικού τύπου που επικρατεί σε πολλές αναπτυγμένες χώρες είναι φτωχή σε ωμέγα-3. Η απουσία σε ικανοποιητικές ποσότητες αυτών των λιπαρών οξέων μπορεί να συντέλεσε στην αύξηση πολλών χρόνιων παθήσεων που έχουν σχέση ή γενεσιουργό αιτία την χρόνια φλεγμονή, καθώς έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.

Τα ιχθυέλαια προάγουν την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς:

. Επηρεάζουν θετικά την ισορροπία των λιπών του σώματος.

. Μειώνουν την πιθανότητα πήξης του αίματος.

. Καθιστούν την καρδιά λιγότερο επιρρεπή σε αρρυθμίες.

. Μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη καρδιοπαθειών αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη HDL, μειώνοντας τα επίπεδα ομοκυστεϊνης και μειώνοντας την υπέρταση.

Εγκυμοσύνη:

Η κατανάλωση ψαριών κρίνεται απαραίτητη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Αυτό προτείνεται γιατί όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και του νευρικού συστήματος του μωρού. Επειδή το πρώτο εξάμηνο το μωρό τρέφεται με γάλα, είναι ωφέλιμο οι μητέρες να θηλάσουν και η διατροφή τους να είναι πλούσια σε λιπαρά ψαριά.

Αρθρίτιδα:

Βάσει ερευνών, τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι χρήσιμα σε άτομα με αρθρίτιδα. Σε σχετικές έρευνες, σημειώθηκε βελτίωση στα συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας σε ασθενείς που λάμβαναν συμπληρώματα με ιχθυέλαιο.

Ψυχική Υγεία:

Επιστημονικές έρευνες διαπίστωσαν, πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη, μείωσε σημαντικά τη συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους. Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν γίνει με ιχθυέλαια. Τα χαμηλά επίπεδα αυτών των λιπαρών οξέων έχουν συνδεθεί με κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, μείωση της μνήμης και μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ. Τα ισχυρά αντιψυχωτικά φάρμακα μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες γεγονός που κάνει ορισμένους ανθρώπους να τα αποφεύγουν. Από την άλλη, τα συμπληρώματα διατροφής με ιχθυέλαια είναι καλύτερα ανεκτά και πιο εύκολα στη λήψη σύμφωνα με τους επιστήμονες. Πολλές μελέτες όμως υποστηρίζουν ότι σημαντικό στοιχείο για την καλή ψυχική υγεία δεν είναι μόνο η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων αλλά και η σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων.

Ο σύγχρονος τρόπος διατροφής συνεισφέρει μεγαλύτερη πρόσληψη ωμέγα-6 λιπαρών οξέων (διάφορα σπορέλαια, καλαμποκέλαιο, φυστικέλαιο) κάτι που διαταράσσει την σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6.

Δέρμα και μάτια:

Το δέρμα και τα μάτια βελτιώνονται από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Βοηθούν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής που δημιουργούν οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Διατηρούν την  υγρασία που χρειάζεται στα μάτια χάρη στην αντιφλεγμονώδη τους δράση.

Πνευματική συγκέντρωση:

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια είναι απαραίτητα σε περιόδους πνευματικής καταπόνησης (όπως κατά την περίοδο εξετάσεων) γιατί τροφοδοτούν τον εγκέφαλο και αυξάνουν την συγκέντρωση.

Οστεοπόρωση:

Μελέτες έδειξαν ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν ιχθυέλαιο σε συνδυασμό με συμπληρώματα ασβεστίου παρουσιάζουν καλύτερη οστική πυκνότητα και λιγότερα κατάγματα από εκείνες που λάμβαναν μόνο συμπληρώματα ασβεστίου.

Πρόληψη καρκίνου:

Θετικά αποτελέσματα βρέθηκαν και στη δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη.

Συμπτώματα εμμήνου Ρύσης:

Η τακτική χρήση ιχθυελαίου μπορεί να ωφελήσει τις γυναίκες που παρουσιάζουν κράμπεςλόγω τις εμμήνου ρύσης. Η λήψη ιχθυελαίων κατά την περίοδο είναι δυνατόν να μειώνει και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί, όπως οι πόνοι στην κοιλιά και ο πονοκέφαλος.

Η Υπηρεσία Προδιαγραφών Τροφίμων (FSA) της Βρετανίας και το Βρετανικό Ίδρυμα Διατροφής συνιστούν σε μικρούς και μεγάλους την κατανάλωση τουλάχιστον δύο μερίδων ψαριού την εβδομάδα (παρέχουν περίπου 250mg ωμέγα-3 λιπαρών οξέων). Κάθε μερίδα αντιστοιχεί με 140 γρ ψαριών, ενώ η μία πρέπει να αντιστοιχεί σε κάποιο «παχύ» ψάρι.

Το Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής & Διατροφής (Πανεπιστήμιο Κρήτης) προτείνει τα εξής:

Συστάσεις και κατανάλωση ψαριού στην Ελλάδα & πόσο απαιτείται (γραμμάρια την εβδομάδα):. 500γρ: εφήβοι & ενήλικες..200γρ: παιδιά σχολικής ηλικίας...100 γρ: παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Αρκετοί άνθρωποι όμως δεν τρώνε καθόλου ψάρι. Οι ειδικοί συνιστούν σε αυτήν την κατηγορία ανθρώπων, καθώς και στους καρδιοπαθείς, να παίρνουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα με την μορφή συμπληρωμάτων, γιατί είναι προτιμότερο από να στερούνται τελείως τα οφέλη τους.